Кәсіпкерлік саласындағы сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл шаралары

       Кәсіпкерлік субъектілері өз қызметін жүзеге асыру кезінде сыбайлас жемқорлықтың алдын алу жөнінде, оның ішінде сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылықтар жасауға ықпал ететін себептер мен жағдайларды барынша азайту бойынша:

      1) шешімдер қабылдау рәсімдерінің есептілігін, бақылауда болуын және ашықтығын қамтамасыз ететін ұйымдық-құқықтық тетіктерді белгілеу;

      2) адал бәсекелестік қағидаттарын сақтау;

      3) мүдделер қақтығыстарын болғызбау;

      4) іскерлік әдеп нормаларын қабылдау және сақтау;

      5) сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениетті қалыптастыру жөніндегі шараларды қабылдау;

      6) сыбайлас жемқорлықтың алдын алу мәселелері бойынша мемлекеттік органдармен және өзге де ұйымдармен өзара іс-қимыл жасау арқылы шаралар қабылдайды.

       Кәсіпкерлік субъектілері үшін сыбайлас жемқорлықтың алдын алу жөніндегі стандарттарды кәсіпкерлік субъектілерінің бірлестіктері (қауымдастықтары, одақтары) әзірлеуі және қабылдауы мүмкін.

       Квазимемлекеттік сектор субъектісінде негізгі міндеті осы ұйымның және оның жұмыскерлерінің Қазақстан Республикасының сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл туралы заңнамасын сақтауын қамтамасыз ету болып табылатын құрылымдық бөлімше немесе сыбайлас жемқорлыққа қарсы комплаенс-қызметтің функцияларын атқаратын жауапты адам айқындалады. Бұл ретте сыбайлас жемқорлыққа қарсы комплаенс-қызметтің функцияларын атқаратын жауапты адам мүдделердің ықтимал қақтығысы ескеріле отырып айқындалады.

      Сыбайлас жемқорлыққа қарсы комплаенс-қызмет өз өкілеттіктерін квазимемлекеттік сектор субъектісінің атқарушы органынан, лауазымды адамдарынан тәуелсіз жүзеге асырады, директорлар кеңесіне, байқау кеңесіне (ол болған кезде) немесе өзге де тәуелсіз басқару органына есеп береді және Қазақстан Республикасының сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл туралы заңнамасы талаптарының сақталуын қамтамасыз ету кезінде тәуелсіз болып табылады. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы комплаенс-қызметінің құзыреті, қызметін ұйымдастыру мен оның тәртібі квазимемлекеттік сектор субъектісінің ішкі актісінде айқындалады.

      Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл жөніндегі уәкілетті орган кәсіпкерлік жөніндегі уәкілетті органмен келісу бойынша квазимемлекеттік сектор субъектілеріндегі сыбайлас жемқорлыққа қарсы комплаенс-қызметтер туралы үлгілік ережені әзірлейді және бекітеді.

      Квазимемлекеттік сектор субъектілері болып табылмайтын кәсіпкерлік субъектілері сыбайлас жемқорлыққа қарсы комплаенс-қызметтер құруға құқылы.

Сыбайлас жемқорлыққа қарсы шектеулер

Сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылық жауапты лауазымды тұлғаларға пара беру мақсатымен  жеке және заңды тұлғалар тарапынан, сонымен қатар жауапты мемлекеттік лауазымды тұлғалар тарапынан да жасалады, оның ішінде өз өкілеттіктерін пайдалану және асыра пайдалану ретінде. Осыған орай «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл туралы» ҚР Заңында  жауапты мемлекеттік лауазымды атқаратын адамдардың, мемлекеттік функцияларды орындауға уәкілеттік берілген адамдардың, оларға теңестірілген адамдардың (Қазақстан Республикасының Президенттігіне, Қазақстан Республикасы Парламентінің немесе мәслихаттарының депутаттығына, аудандардың, облыстық маңызы бар қалалардың, аудандық маңызы бар қалалардың, кенттердің, ауылдардың, ауылдық округтердің әкімдігіне, сондай-ақ жергілікті өзін-өзі басқару сайланбалы органдарының мүшелігіне кандидаттарды қоспағанда), лауазымды адамдардың, сондай-ақ көрсетілген функцияларды орындауға уәкілеттік берілген кандидаттар болып табылатын адамдардың өз өкілеттіктерін жеке, топтық және өзге де қызметтік емес мүдделерде пайдалануына әкеп соғуы мүмкін әрекеттерді жасауына жол бермеу мақсатында, сыбайлас жемқорлыққа қарсы шектеулер қарастырылған және жоғарыда аталған тұлғалар осы шектеулерді қабылдауға міндетті. Бұл келесі шектеулер:

1)           мемлекеттік функцияларды орындаумен сыйыспайтын қызметті жүзеге асыру;

2)           жақын туыстарының, жұбайлары (зайыптары) мен жекжаттарының бірге қызмет (жұмыс) істеуіне жол бермеу;

3)           мүліктік және мүліктік емес игіліктер мен артықшылықтар алу немесе табу мақсатында, ресми таратылуға жатпайтын қызметтік және өзге де ақпаратты пайдалану;

4)           материалдық сыйақыны, сыйлықтарды немесе көрсетілетін қызметтерді ұсынған адамдардың пайдасына әрекеттері (әрекетсіздігі) үшін, егер мұндай әрекеттер осы тармақтың бірінші абзацында көрсетілген адамдардың қызметтік өкілеттіктеріне кірсе немесе осы адамдар лауазымдық жағдайына байланысты мұндай әрекеттерге (әрекетсіздікке) ықпал етуі мүмкін болса, оларды қабылдау;

5)           Қазақстан Республикасының шегінен тыс жерде орналасқан шетелдік банктерде шоттарды (салымдарды) ашу және иелену, Қазақстан Республикасының шегінен тыс жерде орналасқан шетелдік банктерде қолма-қол ақша мен құндылықтарды сақтау бойынша сыбайлас жемқорлыққа қарсы шектеулерді қабылдайды.

         Жауапты мемлекеттік лауазымды қызметті атқаратын Қазақстан Республикасының әр азаматы өзіне жүктелген жауапкершілікті түсіне және қабылдай білуі қажет, сонымен қатар сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылыққа әкелетін жағдайлар жасамауы тиіс.

Жоқ - Сыбайлас Жемқорлық!

          Қазыбек би атындағы аудан бойынша Мемлекеттік кірістер басқармасында Мемлекеттік кірістер органдарында сыбайлас жемқорлықты болдырмау, қоғамда сыбайлас жемқорлыққа қарсы сананы қалыптастыру мақсатында Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл бойынша техникалық оқу жүргізіледі. Ең бастысы-сыбайлас жемқорлыққа қарсы күресті оның барлық деңгейлерінде ұйымдастыру, сыбайлас жемқорлыққа қолайлы жағдайлар мен мән-жайларды жою, сыбайлас жемқорлық мәмілесіне қатысушы екі тарап үшін де пайданы азайту. Үнсіз кету немесе үнсіз ақшаны сыбайлас жемқорға беру емес, күресу керек. Өйткені, еліміздің болашағы - біздің қолымызда!

Сыбайлас жемқорлық - бұл өте күрделі және түсініксіз ұғым. Ол уақыт өте келе дамитын, тарихи сипатқа ие және белгілі бір елдің әлеуметтік жағдайлары мен дәстүрлеріне айтарлықтай тәуелді әлеуметтік құбылысты сипаттайды. Сондықтан сыбайлас жемқорлық ұғымының мәні мен мазмұнын түсінуден, қандай іс-әрекеттер мен қандай жағдайларда сараланатындықтан, сондай-ақ сыбайлас жемқорлыққа нақты қарсы іс-қимылдың әдістері мен құралдары қандай болуы мүмкін.

Сондай-ақ, сыбайлас жемқорлық саяси және экономикалық тұрақсыздықпен қатар жүреді. Сыбайлас жемқорлық нәтижесінде экономиканың өсуі төмендейді, өйткені сыбайлас жемқорлық экономикалық орта инвестицияларға ықпал етпейді.

Әлем өзгерді, сыбайлас жемқорлықтың ауқымы да өзгерді. Жаһандану және әлемдік экономиканың қалыптасуы сыбайлас жемқорлықтың халықаралық деңгейге көтерілуіне және қазіргі заманның ең жаппай және қауіпті құбылыстарының біріне айналуына мүмкіндік берді. Қазіргі уақытта сыбайлас жемқорлық бүкіл әлемдегі ең үлкен проблемалардың бірі болып табылады. Сыбайлас жемқорлық әлеуметтік құбылыс ретінде ежелгі дәуірден бастау алады. Бастықтар мен діни қызметкерлерге оларға қол жеткізу үшін сыйлықтар беру әдеті олардың орналасуы қарабайыр қоғамда қалыпты жағдай болды. Уақыт өте келе вирус сияқты сыбайлас жемқорлық бүкіл адамзатқа таралды. Бүгінгі таңда осы табиғи құбылысқа қарсы тұруда айтарлықтай тәжірибе жинақталды.

Қарағанды облысы бойынша Мемлекеттік кірістер департаментінде сыбайлас жемқорлық тәуекелдеріне ішкі талдау нәтижесі бойынша 2023 жылға талдамалық анықтама  және Сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылықтарды жасауға ықпал ететін себептер мен жағдайларды жою жөніндегі іс-шаралар жоспары.

Аналит. справка

План устранение

Қарағанды облысы бойынша Мемлекеттік кірістер департаментінде 2023 жылғы 9 маусымда кедендік және салықтық әкімшілендіру салаларындағы Мемлекеттік кірістер департаментінің бөлімшелерінің жекелеген қызметінде анықталған сыбайлас жемқорлық тәуекелдерінің нәтижелерін көпшілік алдында талқылау үшін сыбайлас жемқорлық тәуекелдеріне ішкі талдау жүргізу жөніндегі Жұмыс тобының отырысы өткізілді

Жұмыс тобы отырысының хаттамасы

Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес - біздің ортақ борышымыз.

Сыбайлас жемқорлық ұлттық қауіпсіздікке қауіп төндіретін ең қауіпті және кең таралған әлеуметтік жағымсыз құбылыстардың біріне жатқызылуы мүмкін, оның зиянды әсері мемлекеттік құрылым мен дәстүрге қарамастан кез келген елде сезіледі. Бірде-бір мемлекет сыбайлас жемқорлықты толығымен жоя алмады, бірақ қоғамның сыбайлас жемқорлық шегін төмендету мүмкін.

Соңғы жылдары Қазақстанда сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимылға Мемлекеттік басқарудың ең жоғары деңгейінде үлкен көңіл бөлінуде.

Қазақстан Республикасы-дамудың бастапқы кезеңдерінде сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылықтарға қарсы күреске көп көңіл бөлген кеңестік кеңістіктегі алғашқы мемлекет және 1998 жылғы 2 шілдеде елде "сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы" № 267-І Қазақстан Республикасының Заңы қабылданды.

Сонымен қатар, 1997 жылғы Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексінде лауазымды адамдар жасаған қылмыстар "Мемлекеттік қызмет мүдделеріне қарсы қылмыстар"13-тарауында бекітілген. 1998 жылдың қыркүйегінде Қазақстан Республикасы Президентінің Жарлығымен Мемлекеттік қызмет істері агенттігі құрылды. ҚР "Мемлекеттік қызмет туралы" Заңында сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылық жасаған адамдардың мемлекеттік қызметке кіруін шектеуге байланысты сыбайлас жемқорлыққа қарсы бірқатар нормалар бекітілген, мемлекеттік қызметшілерге жаза қолдану тәртібі айқындалған.

Бұдан басқа, сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес пен оның алдын алу мақсаты мемлекеттік саясат туралы көптеген құжаттарда, оның ішінде Президенттің жыл сайынғы Жолдауларында бекітілген.

Бұл бірқатар маңызды реформаларды жүзеге асыруға мүмкіндік берді. Сонымен қатар, Қазақстан БҰҰ-ның Сыбайлас жемқорлыққа қарсы конвенциясын ратификациялады және оның жекелеген ережелерін имплементациялауға бағытталған заңнаманы қабылдады, сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимылдың 2011-2015 жылдарға арналған стратегиясын бекітті, қаржы полициясы агенттігіне сыбайлас жемқорлыққа қарсы мамандандырылған органның өкілеттіктерін берді, бірінші оқылымда заңды тұлғалардың сыбайлас жемқорлық бұзушылықтары үшін жауапкершілігі туралы заң жобасын қабылдады.

2010 жылы сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес жөніндегі кезекті стратегияның қолданысы аяқталғаннан кейін 2011 жылғы 31 наурызда Қазақстан Республикасында сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл жөніндегі 2011-2015 жылдарға арналған салалық бағдарлама түріндегі жаңа бағдарламалық құжат бекітілді.

Сыбайлас жемқорлық, оның ауқымы, ерекшелігі мен динамикасы - елдің ортақ саяси, әлеуметтік және экономикалық проблемаларының салдары. Ел жаңғырту сатысында болған кезде сыбайлас жемқорлық әрқашан артады. Қазақстан қазір тек модернизацияны ғана емес, қоғамдық, мемлекеттік және экономикалық негіздердің түбегейлі өзгеруін бастан кешуде.

Сондықтан оның дамудың жалпы заңдылықтарын, соның ішінде жағымсыз заңдылықтарды ұстанатыны таңқаларлық емес.

Президенттің, прокуратура органдарының талаптарына сәйкес сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимылға маңызды мән беріледі.

Республиканың Бас прокуратурасы сыбайлас жемқорлыққа қарсы профилактикалық сипаттағы бірқатар шараларды әзірледі және іске асырды. Прокуратураның осы саладағы қадағалау қызметі сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылықтардың уақтылы алдын алуға, олардың себептері мен жағдайларын анықтауға және жоюға бағытталған.

Бір мезгілде прокуратура органдары өз қатарларындағы сыбайлас жемқорлық көріністеріне қарсы іс-қимыл және прокуратура органдары мен мекемелері қызметкерлерінің Ар-намыс Кодексінің талаптарын мүлтіксіз сақтау, сыбайлас жемқорлық көріністеріне төзбеушілік ахуалын жасау жөнінде алдын алу шараларын қабылдайды. Қалалық және аудандық прокуратуралардың сыбайлас жемқорлыққа қарсы саясатты жүргізудегі, мемлекеттік органдардың сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес саласындағы ведомствоаралық өзара іс-қимыл нысандарын кеңейтудегі қызметі жандандырылды.

Прокурорлар қабылдайтын шаралардың профилактикалық әсерін күшейту мақсатында заң бұзушылықтарды іс жүзінде жоюды қамтамасыз ету қажет, бұл тексеру барысында анықталған әрбір бұзушылықты оны түзету және теріс әсерді нивелирлеу мақсатында бақылауды көздейді. Осыған байланысты, прокурорлық қадағалаудың сапасы мен тиімділігін, оның ішінде нысандар мен әдістерді жетілдіру жолымен үнемі арттыру қажет.

Осы жұмыс шеңберінде прокуратура органдары құқық қорғау қызметінің үйлестіруші функциясының тиімділігін арттыру жөнінде шаралар қабылдауда.

Тек күш-жігерді біріктіре отырып, біз, қазақстандықтар, әлеуметтік зұлымдық - сыбайлас жемқорлықты жеңе аламыз.

Кез - келген мемлекеттік құрылымдағы ең бастысы-бұл істі шенеуніктерге пайда табу мүмкін болмайтындай етіп қою (бірге) Аристотель.

Қазақстанда сыбайлас жемқорлық биліктің жоғарғы эшелонына жетті. Министрлер тұтқындала бастады. Біздің демократиялық елде не болып жатыр?

Сыбайлас жемқорлық проблемасы және оның табиғи байлықпен байланысы, менің ойымша, үндемеу керек. Біз тек өзімізге ғана емес, қазақстандықтардың кейінгі ұрпақтарына да тиесілі табиғи ресурстарға бай елде өмір сүріп жатырмыз. Біздің міндетіміз-бұл байлықты бүкіл халықтың мүддесі үшін дұрыс басқару.

"Сыбайлас жемқорлық" деп аталатын аурумен әлемнің көптеген елдері, әсіресе дамушы және табиғи байлығы бар елдер - нарықтық экономика мен демократиялық басқаруды құру жолында ғана алға жылжып келе жатқандар ауырады. Сыбайлас жемқорлықтың жойқын салдары әлі күнге дейін Нигерия, Индонезия, Венесуэла, Ангола, Эквадор экономикаларына әсер етеді, бұл АҚШ, Италия сияқты дамыған елдерде де бар.

Ұзақ уақыт бойы "гүлденген Қазақстандағы үлкен мүмкіндіктер туралы"айтуға болады. Бірақ оның бір үлкен кемшілігі бар бұл сыбайлас жемқорлық. Пара алу үшін ақыл қажет емес. Үйренудің, біліміңіз бен біліктілігіңізді арттырудың, озық және балама технологияларды құрудың, жаңа кәсіпорындар салудың және жер жыртудың қажеті жоқ.

Ол заңнаманы елемейді, сайлауды, Саяси партиялар мен қоғамдық институттарды мағынасыз етеді, биліктің вертикалын бұзады, ең аз қамтылған азаматтардың әлеуметтік қамсыздандыру жүйесін іс жүзінде жояды.

Ол әділетсіздікке жағдай жасайды, бір сағат ішінде князь-самодурлардың, әмірлердің легиондарын тудырады, қарапайым азаматтардың тағдыры мен мүлкін өз қалауы бойынша басқара бастайды, барлық тауарларды (пәтерлер, жерлер және т.б.) тек туыстары мен жақындарына таратады.

Ол мемлекеттің әлеуметтік қорғау жөніндегі кепілдіктерін жояды, табысы орташа және төмен халықтың топтарының тез кедейленуіне ықпал етеді, халық арасында мемлекетке және оның болашақ тағдырына немқұрайлылық пен немқұрайлылық тудырады.

Сыбайлас жемқорлық біздің қоғамды артқа, өткенге, саятшылықтар мен үңгірлерге тез жетелейді. Неліктен сыбайлас жемқорлық сіздермен ортақ елде өмір сүру нормасына айналды? Біз қайда бара жатырмыз?

Сыбайлас жемқорлық күнделікті адамдардың материалдық әл - ауқатын сорып алады, үлкен-мемлекеттік және жеке экономиканың үлкен бөліктерін жұтады. Сыбайлас жемқорлық айналымы Мұнай кірістері мен есірткі сатушылардың пайдасынан асып түсетін мемлекеттік және халықаралық ауқымдағы бизнеске айналды. Соңғы есептеулер бойынша, халық табысының 30-50 пайызы параға кетеді, ал олардың көлемі мемлекеттік бюджет мөлшерінен асып түседі.

АНОНС!!!

Қарағанды облысы бойынша Мемлекеттік кірістер департаментінің сыбайлас жемқорлық тәуекелдеріне ішкі талдау жүргізу жөніндегі жұмыс тобы 2023 жылғы 9 маусымда сағат 15:00-де Қарағанды қаласы, Чкалов көшесі, 3, мекенжайы бойынша акт залында кедендік және салықтық әкімшілендіру салаларындағы Мемлекеттік кірістер департаментінің бөлімшелерінің жекелеген қызметінде анықталған сыбайлас жемқорлық тәуекелдерінің нәтижелерін көпшілік алдында талқылауды өткізетін болады.

Қатысуға ниет білдірушілерді 8(7212)-565595 телефоны бойынша алдын ала тіркелуін немесе Қарағанды қ., Чкалов к-сі, 3, 313 кабинетке Адам ресурстары басқармасының қызметтік тергеу бөліміне хабарлауын сұраймыз.

Мемлекеттік кірістер органдарының қызметінде сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылықтардың көріну ықтималдығын болдырмау, сыбайлас жемқорлық тәуекелдерін уақтылы анықтауға және кейіннен жоюға, Сіздің белсенді азаматтық ұстанымыңызға, байланысты!

АНОНС!!!

«Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 8-бабының 5-тармағына сәйкес Қарағанды облысы бойынша Мемлекеттік кірістер департаменті өзінің жекелеген бөлімшелерінің кедендік және салықтық әкімшілендіру салаларындағы қызметіндегі:

1) талдау объектісінің қызметін қозғайтын нормативтік құқықтық актілерде сыбайлас жемқорлық тәуекелдерін анықтау;

2) талдау объектісінің ұйымдастырушылық-басқарушылық қызметінде сыбайлас жемқорлық тәуекелдерін анықтау

бағыттар бойынша сыбайлас жемқорлық тәуекелдеріне ішкі талдау жүргізуді жоспарлап отыр.

Сыбайлас жемқорлық тәуекелдерін, олардың туындауына ілеспе жағдайлар мен себептерді азайту мақсатында нормативтік құқықтық актілерде, мемлекеттік кірістер органдары қызметінің бизнес-процестерінде бар сыбайлас жемқорлық тәуекелдері туралы хабарлауды сұраймыз.

Мемлекеттік кірістер органдарының қызметінде сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылықтардың көріну ықтималдығын болдырмау, сыбайлас жемқорлық тәуекелдерін уақтылы анықтауға және кейіннен жоюға, Сіздің белсенді азаматтық ұстанымыңызға, байланысты!

Сыбайлас жемқорлық теріс әлеуметтік құбылыс ретінде.

Сыбайлас жемқорлық – жауапты мемлекеттік лауазымды атқаратын адамдардың, мемлекеттік функцияларды орындауға уәкілеттік берілген адамдардың, мемлекеттік функцияларды орындауға уәкілеттік берілген адамдарға теңестірілген адамдардың, лауазымды адамдардың өздерінің лауазымдық (қызметтік) өкілеттіктерін және олармен байланысты мүмкіндіктерді жеке өзі немесе делдалдар арқылы мүліктік (мүліктік емес) игіліктер мен артықшылықтар алу немесе алу мақсатында заңсыз пайдалануы өзіне не үшінші тұлғаларға, сол сияқты осы тұлғаларға игіліктер мен артықшылықтар беру жолымен пара беру ("Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс - қимыл туралы" ҚРЗ 1-бабы 6-тармақшасы).

Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс қимыл мынадай қағидаттар негізінде жүзеге асырылады:

1. заңдылық;

2. адам мен азаматтың құқықтарын, бостандықтары мен заңды мүдделерін қорғаудың басымдығы; жариялылық пен ашықтық;

3. мемлекет пен азаматтық қоғамның өзара іс - қимылы;

4. сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс - қимыл шараларын жүйелі және кешенді пайдалану;

5. сыбайлас жемқорлықтың алдын алу шараларын басым қолдану;

6. сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс - қимылға жәрдем көрсететін адамдарды ынталандыру;

7. сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылықтар жасағаны үшін жазаның бұлтартпастығы.

Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс - қимылдың мақсаты қоғамдағы сыбайлас жемқорлықты жою болып табылады. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс - қимыл мақсатына қол жеткізу мынадай міндеттерді шешу арқылы іске асырылады:

1. қоғамда сыбайлас жемқорлыққа төзбеушілік ахуалын қалыптастыру;

2. сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылықтар жасауға ықпал ететін жағдайлар мен себептерді анықтау және олардың салдарын жою;

3. сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс – қимыл субъектілерінің өзара іс -қимылын нығайту;

4. сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс – қимыл жөніндегі халықаралық ынтымақтастықты дамыту;

5. сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылықтарды анықтау, жолын кесу, ашу және тергеу.

Сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылықтарды анықтауды, жолын кесуді, алдын  алуды және оларды жасауға кінәлі адамдарды өз құзыреті шегінде жауапкершілікке тартуды Прокуратура, Ұлттық Қауіпсіздік, Ішкі істер органдары, мемлекеттік кірістер Департаменті жүзеге асырады.

Бұрын сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылық жасағаны үшін жұмыстан босатылған адамдар үшін мемлекеттік органдар мен ұйымдарда кез келген лауазымға орналасуға өмір бойы тыйым салынғанын ұмытпаған жөн. Кез келген заңсыз әрекетті жасағандар барлық артықшылықтардан толығымен айырылатынын бәрі есте ұстауы керек.

Сыбайлас жемқорлық ұлттық қауіпсіздікке қауіп төндіретін ең қауіпті және кең таралған әлеуметтік жағымсыз құбылыстардың біріне жатқызылуы мүмкін, оның зиянды әсері мемлекеттік құрылым мен дәстүрге қарамастан кез келген елде сезіледі. Бірде - бір мемлекет сыбайлас жемқорлықты толығымен жоя алмады, бірақ қоғамның сыбайлас жемқорлық шегін төмендету мүмкін.

Соңғы жылдары Қазақстанда сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс - қимылға мемлекеттік басқарудың ең жоғары деңгейінде үлкен көңіл бөлінуде.

Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес қаралатын мәселелерді бұқаралық ақпарат құралдарында жариялай отырып, Қазақстан Республикасы Президентінің жанындағы Қауіпсіздік Кеңесінің қаралатын тұрақты тақырыбы болып табылады.

Сыбайлас жемқорлық тақырыбындағы мақала.

Бүгінгі таңда сыбайлас жемқорлық мәселесі бүкіл әлемнің негізгі проблемаларымен қатар тұр. Өкінішке орай, Қазақстан ТМД елдерінен сыбайлас жемқорлықтың болуы бойынша жетекші орындардың бірінде тұр. Көптеген жылдар бұрын Кеңес кеңістігіне алғаш рет "сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы" арнайы заң енгізілді, бұдан әрі арнайы органдар, партиялар құрылды, сонымен бірге сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес жөніндегі республикалық және өңірлік Қоғамдық кеңестер құрылды, онда бірінші жылы 5000-нан астам азаматтардың өтініштері келіп түсті.

Тәуелсіздік алғаннан кейін Мемлекет басшысы Н.Ә. Назарбаев сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылық жасағаны үшін бұрын жұмыстан босатылған адамдар үшін мемлекеттік органдар мен ұйымдарда кез келген лауазымға орналасуға өмір бойы тыйым салды. Атқаратын лауазымдары бар адамдар және оларға теңестірілгендер қандай да бір құқыққа қайшы әрекет жасау барлық артықшылықтардан толығымен айырылатынын түсінуі тиіс.

Сыбайлас жемқорлыққа қарсы стратегияны іске асырудың маңызды құралдарының бірі Президент жанындағы сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес мәселелері жөніндегі комиссия болып табылады. "Transparency International" сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс - қимыл жөніндегі дүниежүзілік коалиция жариялаған сыбайлас жемқорлықты қабылдау индексінің (бұдан әрі-ИВК) деректері бойынша 2015 жылғы жағдай бойынша алынған статистика Қазақстан сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес бойынша әлемде 123-ші орынға енді.

Алайда, сыбайлас жемқорлыққа қарсы жүйе әлі толық және барынша тиімді жұмыс істейді деп айтуға тура келмейді. Сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылық статистикасы теріс күйінде қалып отыр.

Қазақстан Республикасы Президентінің алға қойған маңызды міндеттерінің бірі сыбайлас жемқорлыққа қарсы заңнаманы жетілдіру болып табылады. 2015 жылдың 20 мамырында Ұлт жоспары – бес институционалдық реформаны іске асыру бойынша 100 нақты қадам басталған кезде сыбайлас жемқорлыққа қарсы бағыттарды жетілдіру жөніндегі заңнама бекітілді. Бүгінгі күні "сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл туралы" Қазақстан Республикасының мүлдем жаңа заңы қолданылады, онда іс жүргізу заңнамасына көптеген түзетулер енгізілді, сондай-ақ мүлікті тәркілеуді, мемлекеттік қызметте қызмет атқару құқығынан өмір бойы айыруды, бас бостандығынан айыруды және т. б. қамтитын сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылық үшін жауапкершілік күшейтілді. жұмысы сыбайлас жемқорлықты жоюға бағытталған мемлекеттік орган – сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл жөніндегі ұлттық бюро.

Қорытындылай келе, сыбайлас жемқорлық болмайтын еліміздің болашақ ұрпақтары мен өркендеуі үшін бұқаралық ақпарат құралдарында сыбайлас жемқорлыққа қарсы ауқымды үгіт-насихат бағытында өмірден көрнекі мысалдар келтіре отырып жұмыс жүргізу қажет екенін қосқым келеді. Сондай-ақ, сыбайлас жемқорлыққа қарсы саладағы әлемдік тәжірибені зерделеу.

Авторы: Қазыбек би ауданы бойынша мемлекеттік кірістер басқармасының заң бөлімінің жетекші маманы Назарбаев Е. М.

Сыбайлас жемқорлық қазіргі қоғамның жағымсыз құбылысы.

Сыбайлас жемқорлық әлеуметтік-экономикалық даму, нарықтық экономика құру, инвестициялар тарту процесін тежейді және демократиялық мемлекеттің саяси және қоғамдық институттарына теріс әсер етеді, елдің болашағына елеулі қауіп төндіреді.

Бүгінгі таңда сыбайлас жемқорлық сөзі кең таралған және біздің мемлекетіміздің жаһандық проблемасы ретінде қарастырылады.

Сыбайлас жемқорлық Тек біздің мемлекетіміздің ғана емес, бүкіл әлемнің проблемасы болып табылады. Қазір барлық елдер, соның ішінде ең озық елдер, жаңа сын-қатерлерді ескере отырып, сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрестің өз үлгілерін қайта қарауда, сыбайлас жемқорлық үшін жауапкершілікті қатаңдату туралы жаңа заңдар мен нормаларды қабылдауда.

Біздің мемлекетімізде 1998 жылы "сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы" және 1999 жылы "Мемлекеттік қызмет туралы" Қазақстан Республикасының заңдары қабылданды. Сондай-ақ сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрестің пәрменді құралына айналған және мемлекеттік қызметшілердің мәртебесін, құқықтары мен міндеттерін, олардың моральдық-адамгершілік келбеті мен іскерлік қасиеттеріне қойылатын талаптарды айқындаған "Қазақстан Республикасы мемлекеттік қызметшілерінің Ар-намыс кодексі туралы" Қазақстан Республикасы Президентінің 2005 жылғы 3 мамырдағы № 1567 Жарлығы.

Бүгінгі таңда Қазақстан Республикасында сыбайлас жемқорлыққа қарсы күреске қатысты, сыбайлас жемқорлыққа қарсы тікелей заңды, сыбайлас жемқорлыққа қарсы түрлі мемлекеттік бағдарламаларды қамтитын заңнама бар және дамуда, сыбайлас жемқорлық қылмыстары үшін қылмыстық жауапкершілік көзделген. Қазіргі кезеңде сыбайлас жемқорлыққа қарсы саясаттың негізі қаланды.

Сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылықтарды анықтауды, жолын кесуді, алдын алуды және оларды жасауға кінәлі адамдарды өз құзыреті шегінде жауапкершілікке тартуды прокуратура, ұлттық қауіпсіздік, ішкі істер органдары, мемлекеттік кірістер департаменті жүзеге асырады.

Сыбайлас жемқорлыққа қарсы тұру – мемлекет пен қоғамның міндеті.

Ел Президентінің: «Қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты» атты жолдауында сыбайлас жемқорлық республикамыздың ұлттық қауіпсіздігіне төнген өзекті қатерлердің бірі ретінде ерекше көрсетілген. Осы маңызды мәселе бойынша Қазақстанның ұстанымды ұстанымын көрсететін еліміздің басты стратегиялық құжаты мемлекеттің алдағы жылдардағы сыбайлас жемқорлыққа қарсы саясатының негізі болып табылады.

Мемлекет басшысы Қазақстан халқына Жолдауында сыбайлас жемқорлық мемлекеттік іргетастарды, адамгершілік құндылықтарды бұзуға ықпал ететін, халық пен билік сеніміне нұқсан келтіретін, тиісінше, ең қауіпті құбылыстардың бірі екендігіне, ұлттық қауіпсіздігімізге тікелей қатер болып табылатынын қоғам назарын аударады. 

Сыбайлас жемқорлық мемлекеттік басқару тиімділігінің, елдің инвестициялық тартымдылығының төмендеуіне әкеліп соғатыны, прогрессивті әлеуметтік-экономикалық дамуды тежейтіні белгілі. Елімізде сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрестің заманауи заңнамасы әрекет етуде, оның негізі «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы», «Мемлекеттік қызмет туралы» Заңдар, бірқатар бағдарламалық құжаттар жүзеге асырылуда. Мемлекеттік қызмет көрсету саласын дамыту және мемлекеттік аппарат жұмысын ақпараттандыру, лауазымды тұлғалар мен азаматтардың тікелей байланысын қысқарту және сыбайлас жемқорлық жағдайларын барынша азайту бойынша кешенді шаралар қабылданды.

Сонымен бірге экономиканың одан әрі өсуі, халықтың әл-ауқатын арттырудың стратегиялық міндеттерін шешу, әлемдегі бәсекеге барынша қабілетті елдердің қатарына қосылу жөніндегі өршіл міндеттерді жүзеге асыру, сондай-ақ, экономиканы одан әрі дамытуды қамтамасыз етуге негізделген жаңа жүйелі шаралар қабылдауды талап етеді. Мемлекеттің сыбайлас жемқорлыққа қарсы саясатын жаңғырту және оны іске асыруда азаматтық қоғам институттарының рөлін арттыру, бұл сыбайлас жемқорлықты барынша азайтуға мүмкіндік береді.

Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл-мемлекет пен қоғамның міндеті.

Қазақстан Республикасының Президенті ағымдағы "Төртінші өнеркәсіптік революция жағдайындағы дамудың жаңа мүмкіндіктері" атты Қазақстан халқына Жолдауында тоғызыншы міндет қойылды: сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес және заңның үстемдігі.

Бүгінгі таңда біздің республикамыздағы сыбайлас жемқорлық демократиялық мемлекетке қауіп төндіреді және халықаралық беделге тікелей нұқсан келтіреді. Бұл азаматтардың мемлекеттік билікке деген сеніміне нұқсан келтіреді, сайып келгенде, елдің тәуелсіз мемлекет ретінде өмір сүруіне қауіп төндіреді, сондықтан бұл әлеуметтік қолайсыз құбылысқа қарсы тұру мемлекеттің, қоғамның және әрбір азаматтың міндеті болып табылады.

Біздің елімізде Қазақстан Республикасы Президентінің 2014 жылғы 26 желтоқсандағы № 986 Жарлығымен бекітілген Қазақстан Республикасының 2015-2025 жылдарға арналған сыбайлас жемқорлыққа қарсы стратегиясы іске асырылуда.

Мемлекеттік көрсетілетін қызметтер саласын дамыту және мемлекеттік аппарат жұмысын ақпараттандыру жөнінде кешенді шаралар қабылданды. Осылайша, электрондық-цифрлық қолтаңбаны алып, сіз үйден шықпай-ақ, электрондық портал арқылы қол жеткізе аласыз "е-gov.kz" электрондық мемлекеттік қызметтерді алу. Осылайша, шенеуніктердің азаматтармен тікелей байланысы қысқарады, бұл сыбайлас жемқорлық көріністерін азайтады.

Қабылданып жатқан шараларға қарамастан, сыбайлас жемқорлыққа қарсы саясатты тиімді іске асыру азаматтық қоғамның, сыбайлас жемқорлыққа қарсы жаппай қозғалыстың қатысуынсыз мүмкін емес.

Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес әрбір азаматтың сыбайлас жемқорлық - ұлттық қауіпсіздікке қатер төндіретінін түсінуінен, әрбір адамның сыбайлас жемқорлыққа мүлдем төзбеушілігін қалыптастырудан басталады. Жемқорлықты тек бірге жеңуге болады.

Өйткені, Сіздің осы мәселедегі белсенді азаматтық ұстанымыңыз осы келеңсіз құбылыспен күресте тиімділікке қол жеткізуге мүмкіндік береді.

Қазыбек би атындағы аудан бойынша Мемлекеттік кірістер басқармасы

Жемқорлық – биліктің тоттануы

Бұрынғы мемлекет басшысы 2018 жылғы қаңтардағы «Төртінші өнеркәсіптік революция жағдайындағы дамудың жаңа мүмкіндіктері» атты Қазақстан халқына Жолдауында басты назарда болатын 10 негізгі міндеттің қатарында сыбайлас жемқорлықпен күрес және заңның үстемдігін қамтамасыз етуді атады. қосулы.

 Сыбайлас жемқорлық мемлекеттің іргетасын бұзады, мемлекеттің экономикалық дамуын тежейді.  Ол қоғам мен бизнеске өте жағымсыз әсер етеді, жүргізіліп жатқан экономикалық және әлеуметтік реформаларға кедергі жасайды.

 Заң үстемдігі – бүкіл қоғамдағы экономикалық өсуге, әлеуметтік әділеттілікке, мәдени дамуға және өркендеуге қол жеткізудің алғы шарты.

 Қазақстан тәуелсіздік алғаннан бері сыбайлас жемқорлықпен күресудің заңнамалық тетіктерін мақсатты түрде және кезең-кезеңімен жасады.

 Посткеңестік кеңістікте алғашқылардың бірі болып 1998 жылы «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы» заң қабылданып, осы жағымсыз әлеуметтік құбылыспен күресудің мақсаттары, міндеттері, негізгі қағидалары мен тетіктері айқындалды.

 Біздің елімізде сыбайлас жемқорлық ұлттық қауіпсіздікке тікелей қатер дәрежесіне көтеріліп, мемлекет пен қоғамды онымен күресте күш біріктіруге бағыттайды.  Сыбайлас жемқорлыққа қарсы заманауи заңнама қабылданды, бірқатар бағдарламалық құжаттар қабылданды, арнайы уәкілетті орган құрылды, сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл саласындағы халықаралық ынтымақтастық белсенді жүргізілуде.

 Әлемнің бәсекеге барынша қабілетті 30 елінің қатарына кіру міндеттерін ескере отырып, сыбайлас жемқорлыққа қарсы күресте азаматтық сектордың рөлін кеңейту мақсатында жүргізіліп жатқан сыбайлас жемқорлыққа қарсы саясат жаңғыртылды.

 Осыған байланысты бұрынғы Президент Қазақстан Республикасының 2015-2025 жылдарға арналған сыбайлас жемқорлыққа қарсы стратегиясын бекітті, оның нәтижесі халыққа көрсетілетін мемлекеттік қызметтердің сапасын, құқықтық сауаттылық деңгейін және сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимылды арттыру болады. азаматтардың мәдениеті.

 Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күресте қоғам мен мемлекеттің күш-жігерін біріктіруге ерекше рөл беріледі, бұл сыбайлас жемқорлықты абсолютті теріске шығару мәдениетін, «нөлдік» саясатын қалыптастыру үшін іргелі құндылықтар жүйесін нығайту үшін аса маңызды. толеранттылық» сыбайлас жемқорлық көріністеріне.

 2015 жылы «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы» заңның жаңа редакциясы қабылданды.  Ол Финляндия, Ұлыбритания, Норвегия, АҚШ, Бельгия, Франция, Германия және т.б. елдердің озық тәжірибелері негізінде әзірленді. Бұл заңның бұрынғыдан ерекшелігі, ең алдымен, оның басты басымдығы болып табылатындығында. сыбайлас жемқорлықтың алдын алу, сыбайлас жемқорлықтың салдарымен күресудің орнына оның себептері мен шарттарын жою.

 Бұл Сыбайлас жемқорлыққа қарсы стратегияны, Ұлт жоспары – Бес институционалдық реформаны жүзеге асыру бойынша 100 нақты қадамды, «Аманат» партиясының сыбайлас жемқорлыққа қарсы бағдарламасын жүзеге асыруда маңызды серпін болып табылады.

 Осыған орай, сыбайлас жемқорлықтың алдын алу, мемлекеттік органдар мен лауазымды тұлғалардың қызметіндегі сыбайлас жемқорлық тәуекелдерін анықтау және азайту, сыбайлас жемқорлыққа қарсы кеңінен білім беру, сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимылды қалыптастыру арқылы сыбайлас жемқорлыққа қарсы саясатты іске асыруға бағытталған шараларға басымдық берілді. халық арасында сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениетті қалыптастыру.

 Бұрынғы мемлекет басшысы сонау 2008 жылы өз Жолдауында құқықтық тәртіпті қамтамасыз етудегі басты мақсат жазалау шаралары емес, құқық бұзушылықтардың алдын алу болуы керектігін баса айтқан болатын.  Бұл ретте Қазақстан Республикасының мемлекеттік органдарының, жергілікті өзін-өзі басқару органдарының, ұйымдары мен азаматтарының құқық бұзушылықтар мен құқық бұзушылықтардың алдын алу саласындағы қызметінің құқықтық, экономикалық, әлеуметтік және ұйымдастырушылық негіздерін айқындайтын «Құқық бұзушылық профилактикасы туралы» заң әзірленіп, қабылданды. құқық бұзушылықтың алдын алу.

 «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы» Заң алғаш рет мемлекеттік және жеке сектордағы сыбайлас жемқорлыққа ықпал ететін себептер мен жағдайларды жоюдың жаңа тетіктерін енгізді.  Олар – сыбайлас жемқорлыққа қарсы мониторинг, сыбайлас жемқорлық тәуекелдерін талдау, сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениетті тәрбиелеу, сондай-ақ Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл жөніндегі ұлттық есепті қалыптастыру және жариялау.

 Халыққа сыбайлас жемқорлықты, оның ішінде сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылықтар мен қылмыстарды жасағаны үшін жауапкершілікті білу және түсіну қажет.  Себебі, сыбайлас жемқорлықты тудыратын негізгі факторлар мемлекеттік билік өкілдері мен халықтың өзара әрекеттесу саласында, сондай-ақ билік органдарын, мемлекеттің экономикалық және экономикалық механизмдерін қалыптастыруда туындайды.  Сонымен қатар, сыбайлас жемқорлыққа қарсы күресте нәтижеге қол жеткізу үшін қабылданатын кез келген шаралар біздің Республикамыздың әрбір тұрғынының өзіндік санасын, халықтың менталитетін өзгертпейінше мүмкін емес екенін түсіну керек.  Бұл жерде оңды өзгерістерді атап өтпеу мүмкін емес: қоғамымыз сыбайлас жемқорлық тек заңсыз әлеуметтік құбылыс емес, сыбайлас жемқорлықпен әркім күресуі тиіс нәрсе екенін біртіндеп ұғынып келеді.

 Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл тек құқық қорғау органдары мен арнаулы қызмет көрсететін мемлекеттік органдардың ғана емес, мемлекетіміздің барлық азаматтарының ісі екеніне терең сенімдімін.

 Сыбайлас жемқорлық мәселесі оның деңгейін төмендету бағытында елеулі жұмыстар атқарып жатқан «Аманат» партиясын қатты алаңдатып отыр.

2014 жылы мемлекет тарапынан ғана емес, қоғам тарапынан да сыбайлас жемқорлыққа қарсы жаңа жүйелі және ұзақ мерзімді шараларды әзірлеу мақсатында партияның сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл жөніндегі 2015-2025 жылдарға арналған партиялық бағдарламасы қабылданды.

 Бұл бағдарлама сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениетті, білім мен тәрбиені қалыптастыруға, сыбайлас жемқорлықтың туындауының алғышарттарын азайтуға, мемлекеттік органдардың, квазимемлекеттік сектор мен монополиялық субъектілердің қызметіне партиялық және қоғамдық бақылауды күшейтуге, мемлекеттік органдардың өкілеттіктерін кеңейтуге бағытталған. жергілікті өзін-өзі басқару, сыбайлас жемқорлыққа қарсы заңнаманы жетілдіру.

 Онда сыбайлас жемқорлықпен күресу және азаматтардың құқықтарын қорғау, жеке тұлғаларды атқаратын қызметіне қарамастан жауапкершілікке тарту, сыбайлас жемқорлыққа қатысты мәселелерді ашық талқылау үшін қоғамдық инфрақұрылым құрудың негізгі міндеттері көрсетілген.

 Сонымен қатар, партияның Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл бағдарламасын іске асырудың жол картасында партия Саяси кеңесінің бюросы мемлекеттік әлеуметтік тапсырыс қаражатының жалпы сомасының кемінде 5 пайызын қалыптастыру жобаларын іске асыруға бөлуді ұсынды. сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениет.

 Өкінішке орай, жергілікті атқарушы органдардың бұл ұсынысты орындауы көп нәрсені күтпейді.  Мәселен, 2016 жылы мемлекеттік әлеуметтік тапсырысты жүзеге асыруға 7,7 млрд теңге қарастырылса, оның 49 млн-ы немесе жалпы соманың 0,6 пайызы ғана сыбайлас жемқорлыққа қарсы тақырыпқа бөлінген.  2017 жылы бұл көрсеткіш те осы мақсаттарға бөлінген 10 млрд теңгенің 0,6 пайызын немесе 64,9 млн.

 Осылайша, барлық мемлекеттік органдарға, ұйымдарға, квазимемлекеттік сектор субъектілеріне және лауазымды тұлғаларға өз құзыреті шегінде сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес жүргізу міндеттелетін «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы» Заңның 18 және 22-баптарының талаптары толық орындалған жоқ.

 «Аманат» партиясы сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл жөніндегі республикалық, облыстық және аумақтық қоғамдық кеңестердің қызметі аясында сыбайлас жемқорлық деңгейі жоғары салаларға қоғамдық бақылау жасау аясын айтарлықтай кеңейтті.

 Қазақстанның стратегиялық мақсаттарына жету тек сыбайлас жемқорлыққа, жалпы қылмысқа қарсы жалпы ымырасыз күрес арқылы ғана мүмкін болады, бұл ретте құқық бұзушылықтың алдын алу маңызды көмекке айналуы тиіс.

 Осылайша, «Аманат» партиясы сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес жөніндегі республикалық және өңірлік кеңестер аясындағы бірлескен жұмысқа ашықтығын көрсетіп отыр.

 Ведомствоның ресми ақпаратына сәйкес, 2017 жылы 1835 сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылық тіркелген, бұл 2016 жылмен салыстырғанда 18%-ға төмен.  Бұл, ең алдымен, қылмыстардың ауыр және аса ауыр санаттарын, сондай-ақ жүйелі сыбайлас жемқорлық фактілерін анықтауға баса назар аударумен байланысты.  Осылайша, уақтылы жедел іс-шараларды жүзеге асыру нәтижесінде жүйелі сыбайлас жемқорлықтың 108 фактісінің жолы кесіліп, олар бойынша 320 тұлға жауапкершілікке тартылды.

 Пара алу, жымқыру және билікті асыра пайдалану сыбайлас жемқорлық қылмыстарының ең көп тараған түрлері болып қала береді.

 Өткен жылы Қазақстан Transparency International сыбайлас жемқорлықты қабылдау индексінде 31 ұпаймен 122-орынға тұрақтады (2016 жылы 29 ұпаймен 131-орын болды), бұл 30 балдық межеден асып, әлемдегі ең сыбайлас елдер санатынан шығуға мүмкіндік берді. .  Сарапшылар атап өткен негізгі оң тұстар сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл және мемлекеттік қызметтің ашықтығы мен есептілігін қамтамасыз ету саласында қабылданған ауқымды заңнамалық бастамалар болды, оның ішінде халыққа мемлекеттік қызметтерді көрсету жүйелерін жетілдіру саласындағы жүргізіліп жатқан жұмыстар.

 Жалпы, Қазақстандағы сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимылдың құқықтық негіздері, ол Қылмыстық, Әкімшілік кодекстермен, «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы», «Мемлекеттік қызмет туралы» заңдармен ұсынылған;  «Ақпаратқа қол жеткізу туралы» және басқа да заңнамалық актілер, шын мәнінде, посткеңестік кеңістіктегі елдер үшін үлгі болды.

 Халықаралық аренада Қазақстан халықаралық құқықтың белсенді қатысушысы және толыққанды субъектісі болып табылады.  Біріккен Ұлттар Ұйымының Сыбайлас жемқорлыққа қарсы конвенциясына, осы саладағы басқа да құжаттарға қосылуы еліміздің сыбайлас жемқорлыққа қарсы халықаралық күрес үдерістеріне белсенді қатысуын қамтамасыз етеді.

 Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимылдың алдын алу және осы саладағы қызметті реттейтін заңнамалық базаны жетілдіру мәселелері бұрынғыдан да өзекті бола түсуде;  сондай-ақ сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл мәселелеріне арналған бұқаралық ақпарат құралдарының барлық түрлерін тарта отырып, республикалық және өңірлік деңгейде сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл бағдарламасын ақпараттық қамтамасыз ету жоспарын қалыптастыру.

 Сыбайлас жемқорлықтың алдын алу саласында жоғары білікті мамандар, оның ішінде жастармен жұмыс істейтін мамандар болған жағдайда сыбайлас жемқорлық ортасынан бас тартуды қалыптастыруға қол жеткізуге болады.  Белгіленген жоспарларды ойдағыдай жүзеге асыру тиісті қолайлы жағдайлар болған жағдайда ғана мүмкін болатыны сөзсіз: мемлекеттік құрылымдардың азаматтық қоғаммен ынтымақтастығы жақсы үйлестірілген және тиімді жұмысы.

Қазыбек би ауданы бойынша мемлекеттік кірістер басқармасы

Қарағанды облысы бойынша Мемлекеттік кірістер департаментінде сыбайлас жемқорлық тәуекелдеріне ішкі талдау жүргізу

Сыбайлас жемқорлық деңгейіне теріс әсер етуі мүмкін аса маңызды тәуекелдерді бөлу мақсатында Департаменттің Адам ресурстары Басқармасының қызметтік тергеу бөлімі ақпаратты жинауды, зерделеуді және бағалауды дербес дайындайды. Материалдар Департаменттің сыбайлас жемқорлық тәуекелдеріне ішкі талдау жүргізу жөніндегі жұмыс тобына (бұдан әрі – жұмыс тобы) ұсынылды.

Осылайша, 2021 жылы Жұмыс тобы Департаменттің жекелеген құрылымдық бөлімшелерінің қызметінде талдау объектісінің қызметін, оның ұйымдастырушылық-басқарушылық қызметін реттейтін құқықтық актілерде және ішкі құжаттарда сыбайлас жемқорлық тәуекелдерінің болуына ішкі талдау жүргізді:

1) оңалту рәсімін жүргізу бөлігінде;

2) салық төлеушіні және сыртқы экономикалық қызметке қатысушыны Қазақстан Республикасының әртүрлі Салық және кеден заңнамасын бұзғаны үшін әкімшілік жауаптылыққа тартпау бөлігінде;

3) салық есептілігін заңсыз қабылдау бөлігінде;

4) кедендік бақылауды жүргізу кезінде кедендік құнды айқындау бөлігінде.

Бұдан басқа, Қарағанды облысы бойынша Сыбайлас жемқорлыққа қарсы қызметтің салық салу мәселесі бойынша Қарағанды облысы Мемлекеттік кірістер департаментінің қызметіндегі сыбайлас жемқорлық тәуекелдеріне жүргізген мониторинг нәтижесі бойынша Департаменттің құрылымдық бөлімшелерінің қызметінде салық төлеушілердің қызметін мәжбүрлі тәртіппен тоқтату бөлігінде сыбайлас жемқорлық тәуекелдеріне ішкі талдау жүргізілді. Сыбайлас жемқорлық тәуекелдері анықталған жоқ.

Сыбайлас жемқорлық тәуекелдерін ішкі талдау нәтижелері бойынша анықталған сыбайлас жемқорлық тәуекелдерін жою бойынша ұсынымдары бар талдамалық анықтамалар қалыптастырылды. Сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылықтарды жасауға ықпал ететін себептер мен жағдайларды жою жөніндегі іс-шаралар жоспары бекітілді.

Мемлекеттік кірістер басқармаларының сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимылдары туралы

Қазіргі уақытта Қазақстан Республикасында сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес өзекті мәселе болып табылады. Осыған байланысты ҚР ҚМ МКК сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес жөніндегі жалпыұлттық бағдарламаны іске асыру мақсатында ҚР мемлекеттік кірістер органдарында сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес стратегиясын әзірледі. Ол мемлекеттік кірістер органдарының ішінде сыбайлас жемқорлыққа төзбеушілік көңіл-күйіне негізделген, тиімділігі жоғары салық қызметін құру бойынша жағдай мен перспективаларды бағалауға негізделген.

         Экономикалық қылмыстарды жою бойынша бірінші кезектегі мәселе ретінде мемлекеттік қызметшілердің сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес шараларын әзірлеу болып табылады (кәсіпкерлік қызметпен айналысуға, оның ішінде жеке компаниялармен және фирмалармен қандай да бір мәмілелер жасасуға немесе олардың қызметіне қатысуға тыйым салынады).

         Қашықтықтан оқыту орталығы арқылы, электрондық тестілеу және ашық конкурс арқылы салық органдарын басқарушы мемлекеттік әкімшілік лауазымдарға тағайындау рәсімдерінің ашықтығы мен объективтілігі қағидалары енгізілді.

         Салық органдарының әрбір қызметкері кез келген заңсыз әрекеті үшін салық органдарының имиджіне теріс әсер етіп қана қоймай, заңда белгіленген тәртіппен кінәлі адамдар тәртіптік, әкімшілік, сондай-ақ қылмыстық жауапкершілікке тартылуы мүмкін екендігін есте ұстауы қажет.

         Салық органдарындағы сыбайлас жемқорлық деңгейін төмендету мемлекеттік кірістер басқармаларының әрбір қызметкерінің басты міндеттерінің бірі, әрі басты борышы болып табылады.

Қазыбек би атындағы ауданы бойынша Мемлекеттік кірістер басқармасы

Сыбайлас  жемқорлыққа  қарсы  іс-шаралар.

Сыбайлас жемқорлық үнемі мұқият зерделеуді, жүйелі тәсілді, кешенді және жедел қарсы іс-қимылды талап ететін қазіргі қоғамның жағымсыз құбылысы болып табылады. Елдегі сыбайлас жемқорлықтың деңгейі мен ауқымы экономикалық дамуды тежейді, инвестициялық ахуалға теріс әсер етеді, елдің имиджін, Қазақстан Республикасымен ынтымақтастыққа халықаралық мүдделілікті төмендетеді. Осыған байланысты сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес Қазақстанның мемлекеттік саясатының негізгі басымдығы болып табылады.

Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес нәтижелеріне заң шығару қызметіне жемісті қатысатын сыбайлас жемқорлыққа қарсы қоғамдық ұйымдар мен саяси партиялардың, атап айтқанда "Нұр Отан" Халықтық-демократиялық партиясының жұмысын жандандыру оң ықпал етеді.

Мәселен, 1998 – 1999 жылдар кезеңінде Қазақстан Республикасының "Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы" және "Мемлекеттік қызмет туралы" заңдары, сондай-ақ "Қазақстан Республикасы мемлекеттік қызметшілерінің Ар-намыс кодексі туралы" Қазақстан Республикасы Президентінің 2005 жылғы 3 мамырдағы № 1567 Жарлығы қабылданды, олар сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрестің пәрменді құралына айналды және мемлекеттік қызметшілердің мәртебесін, құқықтары мен міндеттерін, олардың моральдық-адамгершілік бейнесіне және іскерлік қасиеттеріне қойылатын талаптарды айқындады.

Атап айтқанда, сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрестің маңызды кезеңдері:

- Қылмыстық жолмен табылған және сотталған адамның басқа адамдардың меншігіне берген мүлкін тәркілеу енгізілген "Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне сыбайлас жемқорлыққа қарсы күресті жетілдіру мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы" Қазақстан Республикасының Заңын.

Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне сыбайлас жемқорлыққа қарсы күресті одан әрі күшейту мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы" :

- Айыппұл санкцияларын ұлғайту және мүлікті тәркілеуді енгізу жолымен лауазымды адамдардың сыбайлас жемқорлық қылмыстар мен құқық бұзушылықтар жасағаны үшін жауапкершілігін күшейту;

- Мемлекеттік органдардың, мемлекеттік ұйымдар мен мемлекеттік қатысу үлесі бар ұйымдардың басшыларына сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл жөніндегі тікелей міндетті жүктеу және ол үшін дербес жауапкершілік белгілеу;

- Сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылықтардың жолын кесуге және ашуға жәрдемдесуге бағытталған азаматтардың қызметін көтермелеу тетіктерін қамтитын Азаматтардың сыбайлас жемқорлыққа қарсы мінез-құлқын ынталандыру бойынша шаралар белгілеу;

- "Корпоративтік сыбайлас жемқорлыққа"қарсы іс-қимыл шараларын әзірлеу.

Сыбайлас жемқорлық көріністерін болдырмау мақсатында "Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне Мемлекеттік қызмет және сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы" Қазақстан Республикасының Заңында заңнамаға сыбайлас жемқорлық көріністерін анықтауға бағытталған түзетулер енгізілді.:

- Сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылықтар жасау тәуекелі жоғары лауазымдар тізбесін айқындау үшін негіздер;

- Осы лауазымдарға орналасу және қызмет өткеру үшін жоғары талаптар;

- Аталған лауазымдарға орналасуға үміткер адамдар үшін сыбайлас жемқорлыққа қарсы мінез-құлықты сақтау тұрғысынан оларға қатысты арнайы тексерулерді қолдану мүмкіндігі туралы міндеттемелерді орындамайды.

Барлық мемлекеттік органдар сыбайлас жемқорлыққа қарсы түрлі іс-шаралар салынған ведомстволық бағдарламалар мен сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес жөніндегі жоспарларды қабылдайды.

Атап айтқанда, салық органдары Қазақстан Республикасының салық қызметі органдарындағы сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес стратегиясын, салық қатынастарындағы сыбайлас жемқорлық салаларының тізбесін және олардағы сыбайлас жемқорлық көріністерін жою жөніндегі шараларды, салық қызметі органдары қызметкерлерінің кәсіптік әдеп кодексін, Салық төлеушінің хартиясын бекітті. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимылда интернет-ресурстар арқылы мемлекеттің халықпен толыққанды "кері байланысын" құруға мүмкіндік беретін "электрондық үкімет" бағдарламасын енгізу оң рөл атқарады.

Қылмысқа және сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес мәселесі жыл сайын Мемлекет басшысының Қазақстан халқына Жолдауларында жарияланып отырады. Мәселен, "Жаңа онжылдық – жаңа экономикалық өрлеу – Қазақстанның жаңа мүмкіндіктері" және "Болашақтың іргесін бірге қалаймыз" атты Жолдауларында құқық қорғау жүйесін оңтайландыру, екпін азаматтардың құқықтары мен мемлекеттің мүддесін қорғау, сондай-ақ сыбайлас жемқорлыққа қарсы ымырасыз күресті қамтамасыз ету жағына ауыстыру жолымен оның қызметінің тиімділігін арттыру саласындағы негізгі басымдықтар айқындалған.

Сыбайлас жемқорлық, Қазақстандағы қауіпті құбылыс.

Сыбайлас жемқорлық-қоғамдық қатынастар жүйесіндегі ең көне құбылыстардың бірі,"бұл әлеуметтік тәртіп қандай болса да, адамдардың өмірін басқаратын әлеуметтік тәртіп сияқты ежелгі құбылыс". Әрине, тарихи процесс барысында бұл құбылыс үнемі өзгеріп, өзгеріп отырады, өйткені саяси және экономикалық бұйрықтар күрделене түскен сайын оның көріністерінің жаңа формалары пайда болады.

Сыбайлас жемқорлық әлемдік зұлымдық ретінде ХХ ғасырдың соңында өзінің жаһандық ауқымын алды. Осы кезден бастап халықаралық ұйымдар - БҰҰ, Еуропа Кеңесі, Еуропалық Одақ және басқалары сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрестің түрлі бағдарламаларын құра бастады, көптеген елдердің заңнамасы сыбайлас жемқорлыққа байланысты қылмыстар үшін қылмыстық жауапкершілікті көздейді.

Қазақстан Республикасы Сыбайлас жемқорлыққа қарсы заңнаманы қабылдаған ТМД-дағы бірінші мемлекет. Қазақстан Республикасында сыбайлас жемқорлық туралы қауіпті құбылыс ретінде 1991 жылдан бастап айта бастады.

1992 жылдан бастап Президенттің сыбайлас жемқорлыққа және ұйымдасқан қылмысқа қарсы күреске бағытталған бірнеше Жарлықтары, оның ішінде 1992 жылғы 17 наурыздағы "ұйымдасқан қылмыс пен сыбайлас жемқорлыққа қарсы күресті күшейту жөніндегі шаралар туралы" тарихи жарлық шығарылды, ол сыбайлас жемқорлыққа қарсы күреске бағытталған алғашқы саяси-құқықтық акт болды, осы қылмыстарға қарсы күрестің ұйымдастырушылық алғышарттарын жасады.

Қазақстанның 2030 жылға дейінгі "Қазақстан-2030" даму бағдарламасында даму стратегиясының жеті негізгі қағидаттарының қатарында сыбайлас жемқорлыққа қарсы аяусыз күрес белгіленген. Жалғасы 1998 – 1999 жж. кезеңінде қабылдау болды. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрестің пәрменді құралына айналған және мемлекеттік қызметшілердің мәртебесін, құқықтары мен міндеттерін, олардың моральдық-адамгершілік бейнесіне және іскерлік қасиеттеріне қойылатын талаптарды айқындаған "Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы" және "Мемлекеттік қызмет туралы" Қазақстан Республикасы Президентінің 2005 жылғы 3 мамырдағы № 1567 Жарлығының күші жойылды деп танылды.

Қазыбек би ауданы бойынша мемлекеттік кірістер басқармасы

Шағын футбол, волейбол және арқан тартудан жарыстар өткізу туралы

"Қазақстан Республикасы Тәуелсіздігінің 30 жылдығын" мерекелеу құрметіне салауатты өмір салтын насихаттау және құрылымдық бөлімшелер арасында ұжымдық рухты нығайту мақсатында Қарағанды облысы бойынша Мемлекеттік кірістер департаментінің Адам ресурстары басқармасы 25-26.11.2021 жылы Қарағанды экономикалық университетінің спорт алаңында шағын-футбол, волейбол және арқан тартудан жарыстар өткізді.

Жарысқа 8 командалар қатысты:

1. МКД  (облыстық аппарат командасы);

2. КЕДЕН (кедендік блок командасы);

3. ТАМОЖНЯ (кедендік блок командасы);

4. ҚАЗЫБЕК БИ (Қазыбек би атындағы аудан бойынша МКБ командасы);

5. БАТЫС (Жезқазған, Сәтбаев, Қаражал қалалары, Жаңа-Арқа, Ұлытау аудандары бойынша МКБ-лар құрама командасы);

6. СОЛТҮСТІК (Теміртау қаласы, Осакаров, Нұра, Бұхар-Жырау аудандары бойынша МКБ-лар құрама командасы);

7. ОҢТҮСТІК (Балқаш, Приозерск қалалары, Қарқаралы, Ақтоғай, Шет аудандары бойынша МКБ-лар құрама командасы);

8. ОРТАЛЫҚ (Саран, Шахтинск қалалары, Абай және Октябрь аудандары бойынша МКБ-лар құрама командасы).

Үлкен жұмыс көлеміне қарамастан, қызметкерлер бірлескен спорттық уақытты өткізу үшін және өздерінің белсенді өмірлік ұстанымдарын жариялауға уақыт пен күш таба білді.

Спартакиада бізге тағы бір рет бірге болуға мүмкіндік береді, өзімізді сөзбен емес, іс жүзінде бірыңғай команданың толық құқықты қатысушысы ретінде сезінуге, тәртіпке келтіруге, өз күшімізді нақты бағалауға, мінезіміз бен ерік-жігерімізді шыңдауға мүмкіндік береді. Спартакиадаға қатысушылар командалық серіктестіктің жағымды қуатымен қуаттанды, қызметтің кез келген учаскесінде кәсібилігін тағы да растады.

Жарыс қорытындысы бойынша командалар арасында жүлделі орындар келесідей бөлінді:

Волейболдан (әйел/ер) - I орын– КЕДЕН, II орын - ОРТАЛЫҚ, III орын - МКД, спорттың осы түрінде «Ең үздік ойыншы» деп Г. Алымкулова танылды;

Мини футболдан (ерлер) - I орын– КЕДЕН, II орын - Таможня, III орын - МКД, спорттың осы түрінде «Ең үздік қақпашы» деп Б. Абдрахманов, «Ең үздік шабуылшы» болып С. Алдибеков танылды;

Арқан тартудан (ерлер) - I орын– КЕДЕН, II орын - СОЛТҮСТІК, III орын - ОРТАЛЫҚ;

Жарысқа жалпы МКД және МКБ 100-ге жуық қызметкерлері қатысты.Қатысушылар грамоталармен, кубоктармен және естелік сыйлықтармен марапатталды.

Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күзгі марафонға белсенді қатысты

Қарағанды қаласының Орталық мәдениет және демалыс саябағында 2021 жылғы 7 қазанда, Мемлекеттік кірістер органдарының қызметіне азаматтардың сенімін арттыру және оң имиджін қалыптастыру, қоғамды сыбайлас жемқорлыққа қарсы күреске тарту мақсатында Қарағанды облысы бойынша Мемлекеттік кірістер департаментінің қызметкерлері күзгі марафонға белсенді қатысты.

Сыбайлас жемқорлықпен күрес

Сыбайлас жемқорлық әлеуметтік құбылыс ретінде қазіргі уақытта болуын жалғастырады. Әлемнің барлық елдерінде саяси дамуына қарамастан, соның ішінде Қазақстанда да, оның айырмашылығы тек көлемінде. Сыбайлас жемқорлық әлеуметтік экономикалық даму процесін, нарықтық экономика құруды, инвестиция тартуын тоқтатады. Демократиялық мемлекеттің саяси және қоғамдық институттарына теріс әсер етеді, елдің даму болашағына байсалды қауіп төндіреді.

Сыбайлас жемқорлықпен Күрес, Қазақстанда мемлекеттік саясаттың негізгі басымдықтарының бірі ретінде айқындалған. Оның басқа құқық бұзушылық мәнін анық түсіну, осы құбылыстарды білу және ажырата білу маңызды болып табылады. Бірақ қалай сыбайлас жемқорлықты анықтау? Бүгінгі таңда нақты анықтау ұғымдар "сыбайлас жемқорлық", заңда белгіленген.

Қызмет бабын асыра пайдалану, пара беру, пара алу, өкілеттігін теріс пайдалану, коммерциялық параға сатып алу не өзге де заңсыз пайдалануы, жеке тұлға өзінің лауазымдық жағдайына қарамастан заңды мүдделеріне, қоғамның және мемлекеттің алу мақсатында пайда түріндегі ақша, құндылықтар, өзге мүлік немесе мүліктік сипаттағы қызметтер, өзге де мүліктік құқықтарын, өзі үшін немесе үшінші тұлғалар үшін немесе заңсыз беруі, осындай пайданы аталған тұлғаға басқа жеке тұлғалардың, сондай-ақ жасағаны үшін аталған әрекеттер атынан немесе заңды тұлғаның мүддесінде болса сыбайлас жемқорлық болып саналады. Егер, адам материалдық немесе материалдық емес пайдасы мақсатында, өзінің немесе біреудің лауазымдық жағдайын заңсыз пайдалануға қатысатын болса - ол сыбайлас жемқорлық жүйесінің бір бөлігіне айналады.

Қазіргі заманда сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес бойынша жұмыстар күшейіп, үздіксіз жүргізіліп, үнемі жетілдірілуде. Барлық елдер үшін тиымды сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес бірегей жиынтығы әлемде жоқ. Әрбір ел қабылданатын Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес жиынтығын әдістерінің ерекшелігі тек саяси және экономикалық тұрақтылықтыққа байланысты емес, сондай-ақ салт-дәстүрлерін, діни ерекшеліктер мен құқықтық мәдениет деңгейінен де байланысты.

Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күреске төзбеу дағдысы.

«Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы» Қазақстан Республикасының Заңында сәйкес, мемлекеттік және мемлекеттік қызметке теңдес лауазымды тұлғалар жауапқа тартылатыны мәлімделген.

Өмірлік тәжірибе көрсеткендей, қызмет өкілеттігін теріс немесе асыра пайдалану, пара алу, пара беру, парақорлыққа делдал болу, қызметтік жалғандық жасау, жалған сөз жеткізу, бөтен мүлікті иеленіп алу немесе ысырап ету, жалған жауап беру, дұрыс шешім шығармау, қате аудару, жалған қорытынды беруге және тағы басқа құқық бұзушылықтар жемқорлықтың сыбайластығына алып келуде.

Осындай қоғамға жат нәрсені болдырмау үшін, бала-бақшадан бастап бүлдіршіндерге түсіндіру қажет. Содан кейін барлық деңгейде, яғни мектепте жоғары оқу орнында, жұмыс орнында «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы» Заңындағы өзгерістер мен жаңалықтарды қызықты, әрі көрнекті материалдармен түсіндіру, құқық бұзушылыққа «Төзбеу дағдысын», қоғамдағы сыбайлас жемқорлыққа қарсы иммунитетті және жалпы адамдар арасында сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениетті қалыптастыру туралы ақпаратты, сонымен қатар өздерінің біліміне және болашағына деген жауапкершілікті ынталандыруға насихаттау жайында бейне және мысал түріндегі  мәліметтерді таныстыру керек.

Шетелдерде сыбайлас жемқорлықпен күресуге түрткі болған мысалды келтіретін болсақ,   АҚШ-та 60 – 70 жылдары орын алған және «Шейх» операциясы атымен тарихта қалған мағлұматты айтуға болады. Осындай операциялардың нәтижесін парақорларды анықтап, адал тұлғаларды бағалап, қоғамға өте жақсы нәтиже берген. 

Сондықтан, құқықбұзушылықтың осы түріне қатысты жазаны күшейту, сондай-ақ сыбайлас жемқорлыққа қарсы белсенді күресуге және қоғамның осы әрекетке немқұрайлы қарауын жою, азаматтық ұстанымын сақтап қалу керек.

Тек, осы жағдайда ғана сыбайлас жемқорлықпен күресуге болады.

Сонымен қатар, сыбайлас жемқорлықпен пәрменді күресуде халықтың құқықтық сауаттылығын жетілдіріп, әр адамның құқығын түсіндірудегі жұмыстың деңгейі мен сапасын арттыру керек.

Сол кезде әр адам заңды жақсы меңгеріп, басқан қадамын ойлап, жасайтын жұмысының, істейтін ісінің заңдылыған қарастырып, қоғам індетіне айналған сыбайлас жемқорлыққа жолықпас еді.

Егер кішкентай бүлдіршін кезден бастап, адамның санасында сыбайлас жемқорлыққа қарсы антивирус орналастырсақ, адам баласында осы індетке қарсы иммунитет қалыптасады.

Сонымен қатар, мұғалімдер мен дәрігерлер аса зейінді назарда болу керек. Бұл категория қоғамның негізгі күші. Жапония елінің тәжірибесіне сәйкес, 1945 жылы Хиросима – Нагасаки оқиғасынан кейін, құлдыраған елді аяғынан тез, әрі нық тұрғызу мақсатында «Мұғалімдер мен дәрігерлердің жалақысы – Үкімет басшысының жалақысындай болсын» деген қағидасы жұмыс жасады. Осы реформаның арқасында, Жапония елі қарқынды дамып, қазіргі таңдағы дамыған мемлекеттердің қатарынан орын алды. Жалақысы жоғары, әлеуметтік жағынан жақсы қамтылған мұғалімдер мен дәрігерлер, өз жұмыстарын адал атқарады және сыбайлас жемқорлықтың болдырмауына, оның зардабы мен кеселі туралы түсіндіруге көп әсер етеді. Себебі, мұғалім – білім мен тәжірибенің қазынасы, ал дәрігер – ұлт денсаулығын қалыптастырушысы мен емдеушісі. 

Сондықтан, қоғам дамуына әсер ететін негізгі күштерді қолдау арқылы жемқорлықтың алдын-алып, мүлдем болдырмайтын атмосфера қалыптастыруға болады.      

Қазыбек би ауданы бойынша мемлекеттік кірістер басқармасы

Қазақстан Республикасында сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл және оған қарсы күрес әдістері туралы.

Қазіргі әлемде сыбайлас жемқорлық кез-келген қоғамда, кез-келген мемлекетте орын алады. Оның толық жоқтығын мәлімдейтін елдер іс жүзінде жоқ. Сонымен қатар, оның жағдайының қазіргі кезеңінің ерекшелігі-халықаралық сипат.    Әлемнің барлық мемлекеттері "сыбайлас жемқорлық"сияқты зұлымдықпен бетпе-бет келеді. Сонымен қатар, қазіргі жағдайда сыбайлас жемқорлық біртіндеп ішкі проблемадан жаһандық проблемаға айналуда. Қазір барлық елдер, соның ішінде ең озық елдер, жаңа сын-тегеуріндерді ескере отырып, сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрестің өз модельдерін қайта қарайды, сыбайлас жемқорлық үшін жауапкершілікті қатаңдату туралы жаңа заңдар мен нормаларды қабылдайды. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы қызмет деңгейі бойынша Қазақстан ТМД елдері арасында көшбасшы орындардың бірін алады.                                                                          Қылмысқа және сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес мәселесі жыл сайын Мемлекет басшысының Қазақстан халқына Жолдауларында жарияланып отырады. Мәселен, "Жаңа онжылдық - жаңа экономикалық өрлеу - Қазақстанның жаңа мүмкіндіктері" және "Болашақтың іргесін бірге қалаймыз" атты Жолдауларында құқық қорғау жүйесін оңтайландыру, екпін азаматтардың құқықтары мен мемлекеттің мүддесін қорғау, сондай-ақ сыбайлас жемқорлыққа қарсы ымырасыз күресті қамтамасыз ету жағына ауыстыру жолымен оның қызметінің тиімділігін арттыру саласындағы негізгі басымдықтар айқындалған.                                                     Бүгінде "сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл туралы"ҚР Заңы жұмыс істейді. Ол азаматтардың құқықтары мен бостандықтарын қорғауға, сыбайлас жемқорлық көріністерінен туындайтын қатерлерден Қазақстан Республикасының ұлттық қауіпсіздігін қамтамасыз етуге, сыбайлас жемқорлыққа байланысты құқық бұзушылықтардың алдын алу, анықтау, жолын кесу және ашу, олардың салдарын жою және кінәлілерді жауаптылыққа тарту арқылы мемлекеттік органдардың, мемлекеттік функцияларды орындайтын лауазымды және басқа да адамдардың, сондай-ақ оларға теңестірілген адамдардың тиімді қызметін қамтамасыз етуге бағытталған, сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрестің негізгі қағидаттарын айқындайды, сыбайлас, сондай-ақ жауапкершілік шарттары. Іс жүргізу заңнамасына көптеген түзетулер енгізілді, сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылық үшін жауапкершілік күшейтілді. Сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылық жасағаны үшін бұрын жұмыстан босатылған адамдар үшін мемлекеттік органдар мен ұйымдарда кез келген лауазымға орналасуға өмір бойы тыйым салынды. Кез-келген заңсыз әрекетті жасағандар барлық артықшылықтардан толығымен айырылатындығын бәрі есте ұстауы керек.                                                                                                    Заңнаманың көрсетілген жаңалықтарын іске асыру үшін жаңа мемлекеттік орган құрылды, оның жұмысы сыбайлас жемқорлықты жоюға бағытталған - сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл жөніндегі ұлттық бюро. Азаматтардың санасында сыбайлас жемқорлықтың кез келген түріне мүлдем төзбеушілікті дәріптеу керек. Ол үшін бұқаралық ақпарат құралдарында сыбайлас жемқорлыққа қарсы кең ауқымды насихат жүргізіп, көрнекі өмірлік мысалдарды жариялау қажет. Біздің мемлекетіміз сыбайлас жемқорлықтың алдын алу және болдырмау бойынша мақсатты жұмыс жүргізуде. Қазақстан-сыбайлас жемқорлыққа қарсы заңнаманы қабылдаған және осы мәселе бойынша халықаралық конвенцияларға қосылған ТМД мемлекеттерінің алғашқыларының бірі.                                                              Қазақстан Республикасының мемлекеттік саясатының басты бағыттарының бірі-сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес. Бүгінгі таңда Қазақстанда сыбайлас жемқорлыққа қарсы күреске жалпы мемлекеттік мәртебе берілді, қоғамдық және саяси күштермен бірлесіп Сыбайлас жемқорлық көріністерінің жолын кесу және шектеу бойынша кең ауқымды сыбайлас жемқорлыққа қарсы компания жүргізілуде. Қазақстанда сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес мемлекеттік саясаттың негізгі басымдықтарының бірі ретінде айқындалған. Құқық бұзушылыққа қарсы күрестің қандай аспектілері әр түрлі деңгейлерде талқыланса да, оның ауқымының міндетті белгілерінің бірі сыбайлас жемқорлық болып табылады.                                    Қазақстан Республикасының Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы айта отырып, қоғамның қатысуынсыз сыбайлас жемқорлықты жеңу мүмкін еместігін және Қазақстан үшін сыбайлас жемқорлықты жеңу мемлекеттік саясаттың басты бағыттарының бірі болып табылатынын, оның басымдылығы Мемлекет басшысымен нақты белгіленгенін бірнеше рет атап өтті.

Қазыбек би атындағы ауданы бойынша мемлекеттік кірістер басқармасы

Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес

Біздің елімізде сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл мәселесіне көп көңіл бөлінеді. Мемлекет сыбайлас жемқорлыққа қарсы күресті қызметтің басым бағыттарының бірі деп жариялады және онымен барлық қол жетімді тәсілдермен күресуде.

Сыбайлас жемқорлық — бұл мемлекеттік міндеттерді атқаратын адамдардың, сондай-ақ соларға теңестірілген адамдардың лауазымдық өкілеттігін және соған байланысты мүмкіндіктерін пайдалана отырып не мүліктік пайда алу үшін олардың өз өкілеттіктерін өзгеше пайдалануы, жеке өзі немесе делдалдар арқылы заңда көзделмеген мүліктік игіліктер мен артықшылықтар алуы, сол сияқты бұл адамдарға жеке және заңды тұлғалардың аталған игіліктер мен артықшылықтарды құқыққа қарсы беруі арқылы оларды сатып алуы сыбайлас жемқорлық.

Сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылық-бұл "сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы" ҚР Заңында, сондай-ақ өзге де заңдарда көзделген, заңдарда белгіленген тәртіптік, әкімшілік және қылмыстық жауаптылыққа әкеп соғатын сыбайлас жемқорлықпен жымдасқан немесе сыбайлас жемқорлыққа жағдай туғызатын іс-әрекет. Пара деп түсініледі: заттар — ақша, оның ішінде валюта, банктік чектер және бағалы қағаздар, қымбат металдар мен тастардан жасалған бұйымдар, автомобильдер, Тамақ өнімдері, видео жабдықтар, тұрмыстық техника және басқа да тауарлар, пәтерлер, саяжайлар, саяжайлар, гараждар, жер учаскелері және басқа да жылжымайтын мүлік. Қызметтер мен пайдалар — емдеу, жөндеу және құрылыс жұмыстары, санаторийлік және туристік жолдамалар, шетелге сапарлар, ойын-сауық және басқа да шығыстарды өтеусіз немесе төмендетілген құнмен төлеу.

Параның жабық түрі-жоқ қарызды өтеу, төмен бағамен сатып алынған тауарларды төлеу, тауарларды жоғары бағамен сатып алу, пара алушыға, оның туыстарына, достарына жалақы төлеу арқылы жалған еңбек шарттарын жасасу, жеңілдетілген несие алу, дәрістер, мақалалар мен кітаптар үшін төлемдерді көтеру, казинодағы "кездейсоқ" ұтыстар, жалдау ақысын азайту, несие бойынша пайыздық мөлшерлемелерді арттыру және т. б. пара алғаны үшін кім қылмыстық жауапкершілікке тартылуы мүмкін?

Мемлекеттік функцияларды орындауға уәкілетті лауазымды адам және оған теңестірілген адам пара алушы деп танылуы мүмкін. Жауапты мемлекеттік лауазымды атқаратын адамдар — мемлекет функциялары мен мемлекеттік органдардың өкілеттіктерін тікелей орындау үшін Қазақстан Республикасының Конституциясында, Қазақстан Республикасының конституциялық және өзге де заңдарында белгіленген лауазымдарды атқаратын адамдар.

Сыбайлас жемқорлық қоғамға зиян келтіріп қана қоймай, нәтижеге кепілдік бермейтінін ұмытпаған жөн! Өйткені, сыбайлас жемқорлық схемасында көбірек бере алатын адам жеңеді. Бірақ сыбайлас жемқорлықпен айналысу сөзсіз адамның және оның жақындарының санасына, дүниетанымның деформациясына зиян тигізетіні қорқынышты.

Қазақстан Президенті сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы айта келіп, қоғамның қатысуынсыз жемқорлықты жеңуге болмайтынын бірнеше рет атап өтті.

Теміртау қаласы бойынша Мемлекеттік кірістер басқармасы 2021 жылдың 12 шілдесінде "Корзина" сауда үйіне санитарлық нормаларды сақтай отырып, сыбайлас жемқорлық көріністері пайда болған жағдайда қызмет алушылардың іс-әрекеттері туралы кәсіпкерлерге жадынамаларды табыстау бойынша көшпелі семинар-кеңес өткізді, call center Сыбайлас жемқорлыққа қарсы қызметіне 1424 телефоны бойынша хабарласуға болады.

Сыбайлас жемқорлық - қоғам дерті

 Кез келген өркениетті қоғам үшін сыбайлас жемқорлықпен күрес ең өзекті мәселенің бірі болып табылады. Сыбайлас жемқорлық заман ағысымен бірге өсіп-өркендеп, мол қаражат және қоғамдық бәсекелестік пайда болған жерлерге тамырын жайып, бүгінгі күнге дейін жойылмай отырған кеселдің бірі. Бұл кесел дамушы елдердегідей біздің жас мемлекетімізге де орасан зор нұқсан келтіріп отыр. Сондықтан да Қазақстан Республикасының мемлекеттік саясатының негізгі басымдылықтарының бірі осы зұлымдықпен күресу болып табылады.

 «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл туралы» Заң талабының аясында жемқорлыққа қарсы іс-әрекеттер әр салада жүзеге асырылуда. Әсіресе, халық парақорлық дертімен жиі бетпе-бет келеді. Сыбайлас жемқорлықпен күресті жеке қарау мүмкін емес. Сондықтан, кез келген ортада пара беру мен пара алудың жолын кесуде қоғам болып белсенділік танытуымыз қажет.

 Мемлекеттік қызметшілердің сыбайлас жемқорлық қылмыстар және осы тұрғыдағы құқық бұзушылықтарға бой алдыруының себебі көп. Оған ең алдымен қызметшілердің білім деңгейінің, әдептілік ұстанымының төмен болуы әсер ететін болса керек. Кей мемлекеттік қызметшілердің құқық бұзушылыққа немқұрайлылық танытуы, кәсіби әдептілігінің жетіспеуі де, жеке басының қамын ойлауы да парақорлықтың дендеуіне септігін тигізуде. Сондай-ақ, кейбір мемлекеттік орган басшыларының сыбайлас жемқорлыққа қарсы заң талаптарын атқаруда ынта танытпай, жұмыс жүргізбеуі де жемқорлықтың тамырын тереңдете түседі.

Парақорлық мемлекеттік органдардың тиісті қызмет атқаруына кері әсерін тигізіп, беделіне нұқсан келтіреді, заңды қағидаларды теріске шығарып, азаматтардың конституциялық құқықтары мен заңды мүдделерінің бұзылуына түрткі болады. Қазақстан Республикасының «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл туралы» Заңына сәйкес, сыбайлас жемқорлықпен күресті барлық мемлекеттің органдар мен онда қызмет атқаратын лауазымды тұлғалар жүргізуі тиіс. Мемлекеттің органдардың, ұжымдардың, жергілікті өзін-өзі басқару органдарының басшылары өз өкілеттігі шегінде кадр, бақылау, заңгерлік және өзге де қызметтерін тарта отырып, заң талаптарының орындаулын қамтамасыз етуге міндетті.

 Әрине, сыбайлас жемқорлық дәрі беріп емдейтін сырқат емес. Айналасындағы салауатты, таза және сау ортаны шарпып, тыныс-тіршілігн тарылтатын, заңсыз әрекеттермен қоғамдық ортаның және мемлекеттік органдардың, ұйымдардың, дара кәсіпкерлердің, азаматтардың қызмет етуіне қатер төндіретін қауіпті дертті болдырмаудың тетігі халықтың өзінде. Бұл дерттің алдын алып, қоғамға таралу жолдарын кесіп, оның ұлғаюына жол бермеу керек. Ол үшін аталған дертке болып, ат салысып, қарсы жұиылуымыз қажет. Сонда ғана ел мүддесі үшін зор үлес қосатынымыз және халық сенімінен шығатынымз анық.

 Сыбайлас жемқорлық әрекеттері бойынша тиісті шара қолданудың негізі - ол азаматтардың арыз-шағымы. Мемлекетіміздің әрбір азаматы Қазақстан Республикасының Конституциясын және заңдарын сақтауға, басқа адамдардың құқықтарын, бостандықтарын, абыройы мен қадір-қасиетін құрметтеуге міндетті.

 «Әділдік жоқ жерде пара белең алады», «Дүние-байлық неге керек, денсаулығың болмаса, Төрелігің неге керек, халықтың көңілі толмаса» деген нақыл сөз сот саласында еңбек етіп жүрген қызметкерлердің де бағдары іспеттес. Шынында да, біз әділ төрелік жасап, жемқорлықтан жоғары тұрған жағдайда ғана халық сеніміне ие боламыз.

Қазыбек би ауданы бойынша мемлекеттік кірістер басқармасы

Мемлекеттік кірістер органдарында сыбайлас жемқорлыққа қарсы заңдарды қатаң сақтау бойынша жалпы оқулар

Қарағанды облысы бойынша МКД Адам ресурстары басқармасы қызметтік тергеу бөлімінің қызметкерлері 2021 жылғы 19 мамырда Осакаров және Нұра аудандар бойынша Мемлекеттік кірістер басқармаларының қызметкерлерімен Қазақстан Республикасы Мемлекеттік қызметшілерінің Әдеп кодексін, еңбек және атқарушылық тәртіпті, қызметкерлердің жоғары тұрған басшыға пара алуға, басқа да заңсыз сыйақылар алуға немесе сыйлықтар алуға тікелей байланысқа бағытталуы бойынша, қызметтік өкілеттіктерін асыра пайдаланудың және асыра пайдаланудың алдын-алу, салықтық тексерулер кезінде уақытылы шаралар қолдану бойынша сабақтар өткізді. Сондай-ақ, жарияланған карантиндік мерзімде коронавирустық инфекцияның таралуын алдын алуды ескерту бойынша халықтың санитарлық-эпидемиологиялық әл-ауқатын қамтамасыз ету мақсатында, қарантиндық шаралар қабылдауға және маска режимін сақтау ұсынылды.

(Е-gov) «Электрондық Үкімет» порталы арқылы шот бойынша үзінді көшірмені алу тәртібі

• Мемлекеттік қызмет жүйесінде жемқорлыққа қарсы күрес
• Мемлекеттік кірістер органдарында сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес жүйелі және күрделі сипатқа ие болды
• Сыбайлас жемқорлыққа қарсы әрекет - әрбір азаматтың міндеті

• Халыққа мемлекеттік қызмет көрсету сапасын арттыру сыбайлас жемқорлыққа қарсы әрекет ету және азаматтардың мемлекеттік органдардың қызметіне деген сенімін арттырудың- маңызды аспекті болып табылады.

• Ақпараттық технологиялар сыбайлас жемқорлыққа қарсы тұру құралы ретінде

• Сыбайлас жемқорлыққа жол жоқ !!!

слайд УГС