Мүлікті жария ету

        Елімізде мүлікті, ақшаны жария ету (заңдастыру) Заңы өмірге еңгізілгенімен, заң аясында көпшіліктің түсігіні әлі де қалыптаспаған сияқты. Сондықтан осы мәселені тұрғындар үшін тереңірек қарауда Шахтинск қалалық мемлекеттік кірістер басқармасының басшысынын орынбасары Шаяхмет Еслямовпен әңгімелескен болатын.

-Шаяхмет Шайкенулы, көпшілік Мүлікті жария ету Заңының негізі мақсатын білгісі келеді, осы жайлы нақты айтып өтсеңіз.

        Жария ету мемлекет басшысының бес институционалдық реформасы аясындағы «100 нақты қадам» Ұлт жоспарын жүзеге асыруға бағытталады.

        Сондыктан жария ету дегеніміз не? деген сұраққа былай деп жауап береміз, яғни жария ету дегеніміз мемлекет тарапынан кезінде жасырған, құжаттары ресімделмеген, немесе басқа түлғаға ресімделген  мүліктің құқығын тануын рәсімдеу.

-Жалға алынған жер телімін, сондай-ақ, қоршап алынған жер участогін жария етуге мүмкіндік бар ма? Жария ету мүмкіндігі жоқ, Өйткені жер участіктері жариялау тізімінде көзделмеген яғни заң жүзінде қарастырылмаған.

-Өткізіліп жатқан мүлікті жария ету шаралары қандай нәтиже беруде?

        Мүлікті жария ету шарасы басталғаннан бастап Шахтинск қаласы бойынша 6 объект жария етілді.

        -Мүлікті жария ету тегін бола ма және берілген өтінішті комиссия қанша уақыт ішінде қарайды?

- Әкімшілік арқылы жария етілетін біздің мемлекетіміздің территориясында орналасқан мүлік үшін алым төленбейді. Әкімшілікке ұсынылатын құжаттар тізімі мынандай: жария ету туралы өтініш, жеке куәліктің түпнұсқасы және көшірмесі, жылжымайтын мүліктің техникалық төлқұжаты, объектінің құрылыс нормаларына және ережелеріне сәйкестігі туралы сараптамашының қорытындысы. Комиссия өтінішті ұсынған күннен бастап 30 күнтізбелі күн ішінде қарастырады және жылжымайтын мүлікті жария ету туралы шешім шығарады. Жария ету субъектісіне шешімді табыс етеді.

 Ал, егер ҚР территориясынан тыс орналасқан мүлікті жария ететін болса, бұл жағдайда мүліктің құнынан 10 % мөлшерінде алым төленеді. Жария етуші субъект тұрғылықты жері бойынша мемлекеттік кірістер органдарына декларация ұсынады, декларацияда мүліктің атауын, құнын және орналасқан жерін көрсетуге міндетті.

-        Ақшаны қалай жария етуге болады?

        Ақшаны жария ету екі жолмен жүзеге асырылады:

  - Бірінші жолы акшаны жария етуші өзінің ақшасын банк шотына ұлттық немесе шетел валютасында салып (аударып), банктен банк шотына ақшасының салынғаны туралы аныктама алады. Содан кейін мемлекеттік кірістер органдарына декларацияны ұсынады. Бұл ретте алым төленбейді.

- Екінші жолы, ақшаны банк шотына салмай,  жария еткісі келетін сомадан 10 % мөлшерінде алым төленеді және тұрғылықты жері бойынша мемлекеттік кірістер органдарына декларация ұсынылады.

-Заңды тұлғалардың мүлікті жария етуге құқықтары бар ма?

-Жоқ, заңды тұлғалардың мүлікті жария етуі заңда көзделмеген.

-Кейбір тұрғындар арасындагы адамдарда мынадай түсінік қалыптасқан: өздері иелік етіп отырған ақшаны жария етсе, құқық қорғау, салық, тағы да басқа органдар тарапынан жауапкершілікке немесе қылмыстық іске тартылып қалу қорқынышы бар тәрізді. Бұған қандай пікір айтасыз?

        Жария етілген мүлікті тәркілеуге Заң жүзінде тыйым салынатын нормалар  қарастырылған, және қылмыстық іс бойынша дәлелдемелер ретінде жария ету барысында алынған ақпаратты пайдалануға жол берілмейді. Мүлікке жария етуді өткізу процесінде мемлекеттік кірістер органдарына салық төлеуші туралы алған мәліметтерді және ақпараттарды ұсынуға тыйым салынады.

Құрметті Азаматтар! Ел басымыз айтқандай «Жария ету – бұл мемлекет тарапынан жалпыға бірдей мағлұмдауға дейінгі беріліп отырған соңғы мүкіндік, яғни осы  кейін барлық шетелдер бойынша ақпараттар тексеріледі».