
Сыбайлас жемқорлық - бұл үнемі мұқият зерделеуді, жүйелі көзқарасты, жан-жақты және жедел әрекет етуді қажет ететін қазіргі қоғамның жағымсыз құбылысы. Елдегі сыбайлас жемқорлықтың деңгейі мен ауқымы экономикалық дамуды тежейді, инвестициялық ахуалға теріс әсер етеді, елдің беделін және Қазақстан Республикасымен ынтымақтастыққа деген халықаралық қызығушылықты төмендетеді. Осыған байланысты сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес Қазақстанның мемлекеттік саясатының басты басымдығы болып табылады.
Соңғы 12 жыл ішінде Қазақстан Республикасында сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл бойынша белгілі бір заңнамалық база қалыптасты. Осылайша, сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл саласындағы нормативтік құқықтық база ұлттық заңнаманы қолданыстағы халықаралық стандарттарға жақындатқан 17 заңмен жетілдірілді.
Атап айтқанда, сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрестегі маңызды қадамдар мыналар болды:
«Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне сыбайлас жемқорлыққа қарсы күресті жетілдіру мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» Қазақстан Республикасының Заңы қылмыстық жолмен алынған және сотталғандардың басқа адамдардың меншігіне өткен мүлкін тәркілеуді енгізді.
«Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне сыбайлас жемқорлыққа қарсы күресті одан әрі күшейту мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» Қазақстан Республикасының Заңына бағытталған:
1. Сыбайлас жемқорлық қылмыстар мен құқық бұзушылықтар үшін лауазымды тұлғалардың жазаларын көбейту және мүлікті тәркілеуді енгізу арқылы жауапкершілікті күшейту;
2. Мемлекеттік органдардың, мемлекеттік ұйымдар мен мемлекет қатысатын ұйымдардың басшыларына сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл бойынша жеке жауапкершілік жүктеу арқылы тікелей міндет жүктеу;
3. Азаматтардың сыбайлас жемқорлыққа қарсы мінез-құлқын ынталандыру шараларын, оның ішінде азаматтардың сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылықтарының жолын кесуге және ашуға көмектесуге бағытталған қызметін ынталандыру шараларын құру;
4. «Корпоративті сыбайлас жемқорлыққа» қарсы іс-қимыл жасау.
Сыбайлас жемқорлықтың алдын-алу мақсатында «Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне мемлекеттік қызмет және сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» Қазақстан Республикасының Заңы мыналарға бағытталған заңнамаға түзетулер енгізді:
1. Сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылық жасау қаупі жоғары лауазымдардың тізімін айқындау негіздері;
2. Осы лауазымдарға қабылдау мен қызмет көрсетуге қойылатын талаптардың жоғарылауы;
3. Осы лауазымдарға орналасуға үміткер тұлғаларға, оларға қатысты сыбайлас жемқорлыққа қарсы мінез-құлықтың сақталуына арнайы тексеру қолдану мүмкіндігі туралы міндеттер.
Қазақстан Республикасы сыбайлас жемқорлыққа қарсы тиімді саясат жүргізу үшін айтарлықтай мүмкіндіктерге ие, күшті және әлсіз жақтары, мүмкіндіктері мен қауіптері бар.
Қазыбек би атандағы бойынша МКБ