Қарағанды облысы бойынша Мемлекеттік кірістер департаменті Қазақстан Республикасының аумағында бақылау-кассалық машиналарды (бұдан әрі - БКМ) міндетті түрде қолдана отырып, ақшалай есеп айырысулар жүргізілетінін хабарлайды. Сонымен, ақшалай есеп айырысу дегеніміз-тауарды сатып алу, жұмыстарды орындау, қолма-қол ақша және (немесе) Төлем карточкаларын және (немесе) мобильді төлемдерді қолдана отырып есеп айырысу арқылы қызмет көрсету үшін жүзеге асырылатын есеп айырысу.
     Электрондық нысанда дара кәсіпкер ретінде тіркеу есебінде тұрған жеке тұлғаның, жеке практикамен айналысатын адамның, заңды тұлғаның пайдасына мобильді қосымша немесе төлемдерді қабылдауға арналған өзге де жабдық (құрылғы) арқылы алынатын тауарды сатып алғаны, жұмыстарды орындағаны, қызметтер көрсеткені үшін ақы төлеуге бастамашылық жасалған қолма-қол ақшасыз төлемдер мобильді төлемдер деп танылады. штрих-кодты қолдану.
     БКМ қолданған кезде тауарға, жұмысқа, қызметке төленген сомаға БКМ чегін немесе тауар чегін беру жүзеге асырылады. Бұдан басқа, БКМ чегі қағаз түрінде не электрондық түрде берілген сатушы (тауарды, жұмысты, көрсетілетін қызметті беруші) мен сатып алушы (клиент) арасында ақшалай есеп айырысуды жүзеге асыру фактісін растайтын БКМ бастапқы есепке алу құжаты болып табылады.

 Бақылау-касса машинасының чегі болуы тиіс ақпарат тізбесі:
 1) салық төлеушінің атауы;
 2) Салық төлеушінің сәйкестендіру нөмірі;
 3) бақылау-касса машинасының зауыттық нөмірі;
 4) салық органындағы бақылау-касса машинасының тіркеу нөмірі;
 5) чектің реттік нөмірі;
 6) тауарларды сатып алу, жұмыстарды орындау, қызметтер көрсету күні мен уақыты;
 7) бірлік үшін тауардың, жұмыстың, көрсетілетін қызметтің бағасы;
 8) фискалдық белгі;
 9) деректерді тіркеу және (немесе) беру функциясы бар бақылау-касса машиналарының бақылау чегінің түпнұсқалығын тексеру үшін фискалдық деректер операторының атауы және фискалдық деректер операторының интернет-ресурсының деректемелері;
 10) тауардың, жұмыстың, көрсетілетін қызметтің атауы;
 11) сатып алынатын тауардың, жұмыстардың, көрсетілетін қызметтердің саны, олардың өлшем бірлігі;
 12) тауарды, жұмысты, көрсетілетін қызметті сатудың жалпы сомасы; 13) егер салық төлеуші қосылған құн салығын төлеуші болып табылған жағдайда – тауарларды, жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді өткізу жөніндегі қосылған құн салығы салынатын айналымдар бойынша мөлшерлемені көрсете отырып, қосылған құн салығының сомасы;
 14) бақылау-касса машинасын пайдалану орнының мекенжайы;
 15) бақылау-касса машинасының чегі туралы ақпаратты кодталған түрде қамтитын штрих-код.
 9) және 15) тармақтардың ережелері деректерді беру функциясынсыз бақылау-касса машиналарының чектеріне қолданылмайды.

      Бұдан басқа, сатып алушының (клиенттің), тауарларды, жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді алушының талабы бойынша БКМ чегінде сатып алушының (клиенттің), алушының сәйкестендіру нөмірі болуға тиіс.
      Қазіргі уақытта аз және аз халық қолма – қол ақшаны пайдаланады және QR төлемдері (штрих-код) сияқты смартфон арқылы контактісіз төлемді пайдаланады. QR төлемдері бұл қолма-қол ақшасыз төлемдердің бірі, банктік карталармен немесе электронды ақшамен төлемдерге балама. QR кодында кез-келген ақпаратты шифрлауға болады: әріптер мен сандық таңбалар, суреттер, сілтемелер, сондай-ақ төлем деректері: банк деректемелері, сатушы туралы ақпарат, сатып алынған өнім және тағы басқалар.
 QR төлемдері банктік мобильді қосымша арқылы жүзеге асырылады және интернеті бар смартфонның болуын талап етеді. Бұл ретте, QR төлемдерінің көмегімен төлемдерді жүзеге асыру кезінде сатушы сатып алу жасалған күні тауар, жұмыс және қызмет үшін төленген сомаға чек беруге міндетті. Банк шотына аудару жолымен қолма-қол ақшасыз тәсілмен төлем жүзеге асырылған жағдайда БКМ қолдану бойынша міндеттеме жоқ екенін қосымша хабарлаймыз.
     Бүгінгі таңда БКМ мемлекеттік тізіліміне 400-ден астам БКМ моделі енгізілген, оның ішінде онлайн-БКМ 269 моделі. Онлайн-БКМ орташа құны модельге байланысты 55-80 мың теңгені құрайды, сондай-ақ нарықта аппараттық-бағдарламалық кешендер түрінде онлайн-БКМ сатып алу бойынша балама шешімдер бар. Сонымен қатар, сауда операциялары, жұмыстарды орындау, қолма - қол ақша арқылы қызметтер көрсету кезінде жүргізілетін ақшалай есеп айырысуларды жүзеге асыру кезінде БКМ қолданбау, сондай-ақ пайдалану орны бойынша Мемлекеттік кірістер органында ақаулы немесе есепте тұрмаған БКМ қолдану-бірінші рет бұзушылық жасаған кезде әкімшілік жауапкершілік көзделген (ҚР ӘҚБтК 284-бабы), ескерту жасалады. Әкімшілік жаза қолданылғаннан кейін бір жыл ішінде қайталап жасалған әрекеттер (әрекетсіздік) - жеке нотариустарға, жеке сот орындаушыларына, шағын кәсіпкерлік субъектілеріне - 15 АЕК мөлшерінде, орта кәсіпкерлік субъектілеріне - 30 АЕК мөлшерінде, ірі кәсіпкерлік субъектілеріне-50 АЕК мөлшерінде айыппұл салуға әкеп соғады.

     Сондай-ақ бақылау-касса машинасының чегін немесе тауар чегін бермегені үшін не тауар немесе қызмет үшін төленген сомадан көп немесе аз сомаға бақылау – касса машинасының чегін немесе тауар чегін бергені үшін де әкімшілік жауапкершілік көзделген, бірінші рет жасалған бұзушылық-ескертуге әкеп соғады. Әкімшілік жаза қолданылғаннан кейін бір жыл ішінде қайталап жасалған іс – әрекет – жеке нотариустарға, жеке сот орындаушыларына, шағын кәсіпкерлік субъектілеріне-жиырма, орта кәсіпкерлік субъектілеріне-отыз, ірі кәсіпкерлік субъектілеріне-қырық айлық есептік көрсеткіш мөлшерінде айыппұл салуға әкеп соғады.