Қазақстанда жыл сайын электрондық аукцион арқылы белсенді сауда-саттық жалғасуда. Электрондық саудадағы жылжымайтын мүлік пен басқа мүлікті сатып алу әлдеқайда арзанырақ. 2015 жылдан бастап мүлікті сату «Борышкердің мүлкін сату бойынша электрондық аукцион ұйымдастырушысын анықтау және өткізу ережесін бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің бұйрығымен реттелетін электрондық аукциондарды ұйымдастыру арқылы жеңілдетіліп отыр.

Қазақстан Республикасының «Оңалту және банкроттық туралы» Заңының 99-бабына сәйкес банкроттық мүлікті сату әкімшімен сату жоспары немесе тікелей сату әдісі бойынша электрондық аукцион арқылы жүзеге асады.

Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің 2015 жылғы 17 наурыздағы № 178 бұйрығымен бекітілген, борышкердің мүлкін (активтерін) сату жөніндегі электрондық аукционды анықтау және ұйымдастыру ережесінің 2-тармағының 10) тармақшасына сәйкес, борышкерлердің мүлкін сату бойынша электрондық дерекқорға қол жеткізудің бірыңғай пункті www.gosreestr.kzмемлекеттік мүлік тізілімінің порталы болып табылады. (бұдан әрі –Сайт)

Бұл сайт электрондық аукциондарды өткізуге  арналған:

- «Оңалту және банкроттық туралы» 2014 жылғы 7 наурыздағы Қазақстан Республикасы Заңының 99-бабына және Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің 2015 жылғы 17 наурыздағы № 178 бұйрығына сәйкес борышкерлердің (банкроттардың) мүлкін сату;

- 2011 жылғы 2 маусымдағы №618 Қазақстан Республикасының Үкіметінің қаулысымен бекітілген Ережеге сәйкес салықтық борыштардан, кедендік төлемдерден, салықтардан, айыппұлдардан, келісім-шартқа және (немесе) мемлекеттік табыс органдарының шешіміне сәйкес алынатын кепілзат және (немесе) шектеулі мүлікті сату , сондай-ақ жүйеде тіркелген және белгіленген мерзімде  аукционға қатысуға арналған электрондық өтінімдерді ұсынған жеке және заңды тұлғалардың саудаға қатысуын қамтамасыз етуге арналған.

Борышкерлердің  мүлкін сату туралы электрондық дерекқорға қол жетімділік, егер тұлғаларда ҚР Ұлттық куәландырушы орталығы берген электрондық цифрлық қолтаңбасы болса беріледі, оның ішінде:

- басқарушы (банкроттық, уақытша, оңалту), сондай-ақ оңалту және банкроттық саласындағы уәкілетті органның қызметкерлері;

- «Оңалту және активтерді басқару жөніндегі Компаниясы» АҚ қызметкерлеріне, сондай-ақ міндетті салық қарызын мәжбүрлеп үндіріп алу саласындағы уәкілетті орган қызметкерлері.

Дерекқорға қол жеткізу Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2011 жылғы 15 шілдедегі № 802 қаулысына сәйкес Мемлекеттік мүлікті есепке алу саласындағы бірыңғай операторы болып табылатын «Ақпараттық-есептік орталық» акционерлік қоғамына жазбаша өтінішхат жолдау негізінде ұсынылады.

Электрондық аукционға қатысушылар білуге тиіс:

Сатушы (мүлікті иеліктен шығаратын тұлға) - ұйымдастырушы жасаған тізілім веб-порталында сауда-саттыққа электрондық қызметтер көрсету туралы келісім-шартта белгіленген тәртіппен тіркелген жеке немесе заңды тұлға (сатылатын объектінің иесі және / немесе уәкілетті тұлға);

•   қатысушы - аукционға қатысу үшін тіркелген жеке немесе заңды тұлға;

•    ұйымдастырушы - сатушымен тізілім веб-порталында саудаға электрондық қызметтер ұсыну бойынша келісім жасасқан «Ақпараттық-есеп орталығы» акционерлік қоғамы.

Тіркеу веб-порталында жұмыс істеу барысында

•   Мемлекеттік мүлік тізілімінің веб-порталында жұмыс істеу үшін (www.gosreestr.kz):

- NCALayer бағдарламасының соңғы нұсқасын компьютеріңізге орнатыңыз.

- ХҚКО-да немесе www.pki.gov.kz веб-сайтымен берілетін Ұлттық куәландырушы орталығының (бұдан әрі - ЭСҚ) электрондық цифрлық қолтаңбасын алу.

Аукционға қатысуға өтінім

Аукцион - бұл сауда-саттықтың нысаны, онда қатысушылар өздерінің өтінімдерін жалпыға ортақ пайдаланатын болады.

•   Сатуға арналған қажетті объектіні таңдаңыз.

•    Өтінімді толтыру:

•   - қатысушының банктік деректемелер жүйесінен таңдау;

•   - кепілдік жарна туралы мәліметтерді қосу (сауда-саттық процесі туралы деректерде көрсетілген ұйымдастырушының шотына аударылады) *:

тізімнен төлемді (Ұйымдастырушының ақпараттық жүйесінен және / немесе «электрондық үкімет» төлем шлюзінен алынған мәліметтерге сәйкес) таңдау;

• немесе төлем құжатының деректемелері (нөмірі, күні және төлем мөлшері).

• Пайдаланушы ЭСҚ-ні қолдана отырып, қосымшаға қол қою.

Өтінішті қарауға жіберу **

* Бір кепілдік жарна қатысушыға  осы кепілдік жарнаны төлеген аукционға қатысу арқылы объектіні сатып алуға құқық береді.

** Өтінішті аукционның басталуына дейін 2 сағаттан кем емес уақытта жіберуге болмайды.

Аукционның шарттары

Аукцион өткізу уақыты:

•   - демалыс және демалыс күндерін қоспағанда, сейсенбіден жұмаға дейін;

•   - Астана уақытымен сағат 10: 00-ден 17: 00-ге дейін;

•   - аукционның басталуы - сағат 15.00-ден кешіктірмей.

•   Қатысуды растау:

- аукционның басталуына дейін бір сағат ішінде қатысушы аукционға қатысады;

- аукционға қатысуды растау.

•    Белгіленген уақытта:

- аукцион сауда-саттық әдістерінің бірінде басталады (бағаны көтеру / төмендету);

- аукцион жарамсыз деп танылды:

•   объектінің бір қатысушыға сатылуына рұқсат етілетін 3 және одан кейінгі тендерлерді қоспағанда, 2-ден кем қатысушы тіркеледі.

•   Бағаны өзгерту қадамы объектінің бастапқы немесе ағымдағы бағасынан белгіленеді:

- 20 000 АЕК дейін - аукционда аукционда өсу әдісіне сәйкес 10%, аукционда 5% төмендету әдісіне сәйкес;

- 20 000-нан 50 000 АЕК дейін - аукционда өсу әдісіне сәйкес 7%, төмендеу әдісіне сәйкес аукционда 5%;

- 50,000-нан 100 000 АЕК-ке дейін - 5%;

- 100,000-ден 250,000 АЕК-ке дейін - аукционда өсу әдісіне сәйкес 2,5%, төмендеу әдісіне сәйкес аукционда - 5%;

- 250,000-нан 500 000 АЕК-ке дейін - аукционда өсім әдісі бойынша - 1%, азайту әдісіне сәйкес аукционда - 5%;

- 500 000 АЕК-тен 0,5% аукционға көтеру әдісіне сәйкес, аукционда 5% төмендету әдісіне сәйкес.

•    Сауда-саттықты аяқтау (Астана уақытымен 17.00-де):

- бағаның өсуіне байланысты сауда-саттық әдісімен жеңімпаз - объектіні сатып алуға ниет білдірген қатысушы;

- бағаны төмендету бойынша сауда-саттық әдісімен жеңімпаз анықталмаған - аукцион жарамсыз деп танылды.

Борышкердің / банкроттың мүлкін сату аукционы

• Қатысушылар аукционға қатысудан 1 сағат бұрын аукционға қатысады және лот бойынша баға ұсынысын көрсетеді (бастапқы бағадан жоғары немесе төмен, ең төменгі бағадан төмен емес).

• Электронды аукцион мынадай түрде жүргізіледі:

1) аукциондық залда электрондық аукционның басталуында лотқа қатысушылардың баға ұсыныстары көрсетіледі, олар лот бойынша шартты сатып алуға өз келісімін білдіретін нысаны болып табылады және ағымдағы баға қалыптасады;

2) электрондық аукционның басталуынан бастап, қатысушыға белгіленген кезеңде басқа қатысушының максималды ағымдағы бағасын арттыруға мүмкіндік беріледі;

3) электрондық аукцион басталардан бастап 20 минут ішінде қатысушылардың ешқайсысы максималды ағымдағы бағаны көтермесе, жеңімпаз оны ұсынған қатысушы болып табылады және осы лот бойынша электрондық аукцион жарамды болып саналады;

4) егер аукциондық залда электрондық аукцион басталардан 20 минуттан кейін қатысушылардың біреуі басқа қатысушының барынша ағымдағы бағасын белгіленген сатыда арттыру арқылы лот сатып алуды қалайтынын растаса, онда ағымдағы баға белгiленген саты бойынша көбейтiледi;

5) ағымдағы бағаны көтергеннен кейін 20 минуттан кейін қатысушылардың ешқайсысы ағымдағы бағаны көтеріп, лот сатып алуды қаламайтынын растайды, ал жеңімпаз лот сатып алуға өзінің ниетін растаған қатысушы болып табылады және осы лот бойынша электрондық аукцион жарамды болып саналады;

6) электрондық аукцион аяқталған сәтте сағат 17: 00-де аукцион жеңімпазы анықталмаса, онда қатысушы жеңімпаз деп танылса, лотты сатып алуға өзінің ниеті расталды және осы лот бойынша электрондық аукцион жарамды болып есептеледі.

Сауда-саттық қорытындысы

·    Сауда-саттық қорытындысы бойынша төмендегілерге қол қойылды:

 немесе аукционның нәтижелері туралы хаттама (сатушы және жеңімпаз қолы қойылған аукционның күнінде электрондық қолтаңбамен қол қойған);

·    немесе сәтсіз сауда туралы акті (Сатушы ЭЦҚ-мен қол қойған).

·    Сауда-саттық өткізілмеді деп есептеледі:

·    аукцион өткізу кезінде:

·    аукционның басталу сәтінде тіркелген екі қатысушыдан аз;

·    бағаны көтеру әдісімен - қатысушылардың ешқайсысы аукционның басталуынан жиырма минут ішінде объектіні сатып алуға ниет білдірді;

·    бағаны көтеру әдісімен - объектінің бастапқы бағасы баға өсімінің бір сатымен көтерілді;

·    бағаны төмендету әдісімен - объектінің бағасы белгіленген ең төменгі мөлшерге жетті, және ешбір қатысушы объектіні сатып алуға ниет білдірген жоқ;

·    бағаны төмендету әдісімен - сауда-саттықтың жеңімпазы 17: 00-ге дейін айқындалмаған.

Борыштармен жұмыс басқармасы

Оңалту және банкроттық бөлімі